ทำไมวัคซีนโควิด 19 บางชนิดต้องเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำกว่า – 70 องศาเซลเซียส

ภาพจาก : https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/10A6D/production/_115350286_gettyimages-1213895723.jpg

นางสาวรวิภา ขำสวัสดิ์ กองวิชาการวิทยาศาสตร์                                                                                                                            พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.)

 

     ความหวังของมนุษยชาติที่จะรอดพ้นจากโรคโควิด 19 มีมากขึ้น เมื่อหลายประเทศกำลังพัฒนาวัคซีนเพื่อต้านเชื้อไวรัสโคโรนา (SARS-CoV-2) หรือไวรัสโคโรนา 2019 โดยเมื่อไม่นานมานี้ กลุ่มบริษัทที่พัฒนาวัคซีนทั้ง 11 บริษัทจากหลากหลายประเทศ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา เยอรมนี จีน อังกฤษ สวีเดน และอินเดีย ได้ทำการศึกษาในระยะที่ 3 นั่นคือการทดสอบวัคซีนในคน เพื่อพิสูจน์ว่าสามารถป้องกันโรคโควิด 19ได้ จากการทดสอบพบว่า วัคซีนที่ผลิตโดยบริษัทไฟเซอร์ (Pfizer) ของประเทศสหรัฐอเมริกา และวัคซีนของบริษัทไบโอเอ็นเทค (BioNTech) ของประเทศเยอรมนี มีประสิทธิภาพในการป้องกันเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ได้ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ และมีการนำวัคซีนนี้ไปทดลองกับคน 43,500 คน ใน 6 ประเทศ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา เยอรมนี บราซิล อาร์เจนตินา แอฟริกาใต้ และตุรกี พบว่าไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายของผู้เข้าร่วมการทดลอง แต่มีข้อจำกัด คือ ต้องขนส่งและเก็บรักษาในอุณหภูมิที่ต่ำกว่าลบ 70 องศาเซลเซียส ซึ่งถ้าเก็บในอุณหภูมิดังกล่าววัคซีนจะอยู่ได้นานถึง 6 เดือนแต่หากเก็บในตู้แช่แข็งและปรับอุณหภูมิให้อยู่ที่ประมาณลบ 20 องศาเซลเซียส จะอยู่ได้เพียง 4 วันถึง1สัปดาห์เท่านั้น ต่างกับวัคซีนที่พัฒนาโดยบริษัทอื่น ๆ ที่เก็บรักษาในอุณหภูมิลบ 20องศาเซลเซียสหรือ 2 - 8 องศาเซลเซียส ก็สามารถเก็บรักษาได้นานถึง 6 เดือน เหตุผลที่ทำให้วัคซีนที่พัฒนาโดยบริษัทไฟเซอร์ และบริษัทไบโอเอ็นเทค ต้องเก็บรักษาในอุณหภูมิที่ต่ำกว่าลบ 70 องศาเซลเซียส เนื่องจากวัคซีนชนิดนี้ผลิตจากเชื้อไวรัสที่ยังมีชีวิตแต่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง (Live-attenuated vaccines) หรือวัคซีนเชื้อเป็น จึงจำเป็นจะต้องเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำกว่าลบ 70 องศาเซลเซียสตลอดเวลา เนื่องจากหากอุณหภูมิสูงขึ้นกว่านี้อาจจะทำให้เชื้อไวรัสตาย และส่งผลให้การใช้วัคซีนไม่ได้ผล

 

ที่มาข้อมูล :
1. Covid vaccine: How will we keep it cold enough? [2020], แหล่งที่มา : https://www.bbc.com/news/technology-54889084 [27 พฤศจิกายน 2563]
2. ทีมไทยแลนด์เพื่อวัคซีนโควิด. [2020], แหล่งที่มา : https://www.who.int/thailand/news/feature-stories/detail/team-thailand-for-covid-19-vaccine-THA [27 พฤศจิกายน 2563]
3. ตื่นโควิด !. [2020], แหล่งที่มา : https://www.psu.ac.th/th/node/9880 [27 พฤศจิกายน 2563]
4. กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลศรีสังวรสุโขทัย. [2020]. คู่มือการเก็บรักษาวัคซีน. 1-8. แหล่งที่มา : https://www.srisangworn.go.th/depart/pharmacy/คู่มือการใช้ยา/การเก็บรักษาวัคซีนและแอนติซีรั่ม.pdf [27 พฤศจิกายน 2563]
คำค้น : วัคซีน, โควิด 19, SARS-CoV-2, Live-attenuated vaccines