มหัศจรรย์ร่างกาย ตอน คัน คัน คัน คัน

มหัศจรรย์ร่างกาย ตอน คัน คัน คัน คัน

17-12-2021
มหัศจรรย์ร่างกาย ตอน คัน คัน คัน คัน

ภาพจาก : https://student.societyforscience.org/sites/student.societyforscience.org/files/main/articles/iStock_000012479004Medium.jpg

 

มหัศจรรย์ร่างกาย ตอน คัน คัน คัน คัน อาการที่ทุกคนทราบเป็นอย่างดีว่าต้องทำอย่างไรถึงจะหายคัน

   อาการคัน เป็นกลไกการป้องกันตัวเองของร่างกายอย่างหนึ่ง เมื่อผิวหนังถูกสัมผัส กระทบหรือกระตุ้นเช่น การเสียดสีของเสื้อผ้า ฝุ่นละออง แมลง สัตว์กัดต่อย หรืออื่นๆ ร่างกายจะตอบสนองต่อสิ่งเหล่านี้เพื่อป้องกันไม่ให้สิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ร่างกาย โดยส่งสัญญาณให้สมองรับรู้ว่ากำลังมีบางอย่างพยายามรุกล้ำเข้าสู่ร่างกาย และภายในเสี้ยวของวินาที มือของเราก็ขยับไปยังจุดที่คันและเกาโดยอัตโนมัติเพื่อให้อาการคันนั้นหายไปอย่าง
รวดเร็ว ในความเป็นจริงแล้ว การที่หายคันนั้นเกิดจากการถูกแทนที่ด้วยความเจ็บปวด เพราะเมื่อเกา สิ่งแปลกปลอมนั้นอาจจะยังอยู่แต่ไม่ส่งผลให้เกิดอาการคันแล้ว แต่ความเจ็บปวดจากอาการคันในบริเวณนั้นจะเข้ามาแทนที่ สมองจึงไม่รับรู้เกี่ยวกับอาการคันอีกต่อไป เราจึงหายคัน ซึ่งถือเป็นระบบป้องกันตัวเองอีกรูปแบบหนึ่งเพื่อไม่ให้เราเกาจนผิวถลอกนั่นเอง

   นอกจากสิ่งแปลกปลอมภายนอกที่ทำให้เกิดอาการคันแล้ว แผลต่าง ๆ ก็ทำให้เกิดอาการคันเช่นกัน เนื่องกลไกการรักษาบาดแผล เซลล์ผิวหนังที่ขอบแผลจะแบ่งตัวและเคลื่อนที่ไปปิดสมานแผล เมื่อกลุ่มเซลล์เคลื่อนประกบกัน ก็จะสร้างเส้นใยเชื่อมและดึงให้ขอบแผลปิดเข้ามาชิดกัน การเคลื่อนที่ของเซลล์และแรงดึงนี้เองที่ไปกระตุ้นเส้นประสาทรับความคัน นอกจากการถูกกระตุ้นด้วยแรงเชิงกลดังกล่าวแล้ว สารเคมีที่ร่างกายหลั่งออกมาขณะเกิดการอักเสบของแผลก็เป็นสิ่งเร้าอีกตัวที่ทำให้เกิดอาการคันเช่นกัน 
นี่คือกลไกทางธรรมชาติของร่างกายที่น่ามหัศจรรย์ ทำให้นักวิทยาศาสตร์ยังต้องศึกษา ค้นคว้าต่อไป

แหล่งที่มาข้อมูล :
นพ.มานิตย์ วัชร์ชัยนันท์, 2544,Itch in elderly: Introduction,
http://vatchainan2.blogspot.com/2011/07/topic-itch-in-elderly-introduction-1.html 
ทำไมแผลจึงคัน, 2016, Science Illustrator, http://www.scienceillustratedthailand.com/detail.php?menu=&proid=80

เรียบเรียงโดย : เกศวดี อัชชะวิสิทธิ์

Related