ภาพใบมีดหินออบซิเดียนอายุ 2,000 ปี ซึ่งถูกขุดพบในประเทศเม็กซิโก
หินออบซิเดียน (Obsidian) เป็นหินอัคนี (Igneous rock) ชนิดหนึ่งที่มีองค์ประกอบของซิลิกาสูงถึง 65-80% มีระดับความแข็งของแร่อยู่ที่ 5.5 ตามโมห์สเกล (Mohs' Scale of Hardness) เกิดจากซิลิกอนไดออกไซด์ (SiO2) ในหิน ดิน และทรายหลอมละลายด้วยความร้อนจากการระเบิดของภูเขาไฟ และเกิดการเย็นตัวลงอย่างรวดเร็วโดยไม่กลายเป็นผลึก แต่กลายเป็นแก้วซึ่งเกิดขึ้นเองในธรรมชาติ
หินออบซิเดียนพบได้ทั่วไปในบริเวณที่เคยมีการระเบิดของภูเขาไฟเมื่อนานมาแล้ว โดยทั่วไปมักมีสีดำสนิท และมีความมันเงา จากการศึกษาของนักมานุษยวิทยา (Anthropologist) พบว่ามีหลักฐานทางประวัติศาสตร์มากมายที่แสดงให้เห็นว่า มนุษย์รู้จักการนำหินออบซิเดียมมาใช้ประโยชน์ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ โดยการนำมากะเทาะให้คม ใช้เป็นอาวุธสำหรับล่าสัตว์ ป้องกันตัว และประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อ
ในหลายพื้นที่มีการพบหินออบซิเดียนที่มีสีสันอื่น ๆ นอกจากสีดำ และมีลวดลายสวยงามอันเกิดจากการมีแร่ธาตุอื่น ๆ ตามธรรมชาติผสมอยู่ เช่น หินออบซิเดียนที่มีสีส้ม หรือสีน้ำตาล (Mahogany obsidian) เกิดจากการที่หินออบซิเดียนนั้นมีสารประกอบของเหล็ก หรือไอรอนออกไซด์ (Iron oxide หรือ FeO) ผสมอยู่ พบมากในแถบทวีปอเมริกา ปัจจุบันนิยมนำมาทำเครื่องประดับเช่นเดียวกับพลอยเนื้ออ่อนอื่น ๆ
เรียบเรียงโดย : ปวิตา ลิขิตเดชาโรจน์ กองวิชาการวิทยาศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
อ้างอิงข้อมูล:
Obsidian. [ออนไลน์]. 2021, แหล่งที่มา: https://www.britannica.com/science/obsidian [24 มกราคม 2565]
Obsidian. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://geology.com/rocks/obsidian.shtml [24 มกราคม 2565]
Obsidain Glass. [ออนไลน์].2015, แหล่งที่มา: https://www.sciencedirect.com/topics/earth-and-planetary-sciences/obsidian-glass [24 มกราคม 2565]
Rockhounding Site: Glass Butte. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.fs.usda.gov/detail/deschutes/recreation/rocks-minerals/?cid=stelprdb5381935 [24 มกราคม 2565]