นักวิทยาศาสตร์พยากรณ์ดอกซากุระที่เกียวโตจะบานก่อนกำหนด

ตลอดเวลา 1,200 ปีที่ผ่านมา หน่วยงานท้องถิ่นของจังหวัดเกียวโต (Kyoto) ประเทศญี่ปุ่น ได้ทำการจดบันทึกวันที่ดอกซากุระผลิบานวันแรกของทุกปี เพื่อนำมาพยากรณ์การบานดอกซากุระบานในปีถัดไปอย่างแม่นยำ และดำเนินการจัดงานชมดอกซากุระ (Hanami) ซึ่งเป็นเทศกาลที่มีชื่อเสียงของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งจัดในเดือนเมษายน-พฤษภาคมของทุกปี สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวทั่วโลก สร้างรายได้ให้จังหวัดเกียวโตมหาศาล

จากบันทึกการบานของดอกซากุระของจังหวัดเกียวโตปีที่ผ่านมา พบว่าดอกซากุระบานวันแรกในวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2564 ซึ่งเร็วที่สุดตั้งแต่มีการจดบันทึก การเปลี่ยนแปลงของช่วงเวลาบานของดอกซากุระนี้ส่งผลต่อธุรกิจการท่องเที่ยวของจังหวัดเกียวโตอย่างมาก นักวิทยาศาสตร์จึงพยายามศึกษาปัจจัยที่ทำให้ดอกซากุระบานเร็วกว่าปกติ เพื่อพยากรณ์การบานของดอกซากุระในปีถัดไปได้แม่นยำขึ้น จึงเกิดความร่วมมือระหว่างนักวิทยาศาสตร์ในสหราชอาณาจักรและประเทศญี่ปุ่น

ทีมวิจัยได้นำข้อมูลวันที่ดอกซากุระบานในแต่ละปีมาทำแบบจำลองชีพลักษณ์ (Phenological model) ซึ่งเป็นการศึกษา 5 ลักษณะของพืช ได้แก่ การแตกยอดอ่อน (Shooting) การเกิดตาดอก (Flowering bud) ดอกบาน (Flowering bloom) ผลอ่อน (Green capsule) และผลแก่ (Brown capsule) จากนั้นนำแบบจำลองที่ได้มาเปรียบเทียบกับแบบจำลองสภาพภูมิอากาศของจังหวัดเกียวโต ที่ประกอบไปด้วยข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม เช่น อุณหภูมิ ฤดูกาล เป็นต้น เพื่อศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ที่มีต่อการบานของดอกซากุระ

จากการศึกษาในข้างต้น พบว่าตั้งแต่ช่วงปฏิวัติอุตสาหกรรมของญี่ปุ่น อุณหภูมิในช่วงเดือนมีนาคมของทุกปีจะสูงขึ้น และด้วยอิทธิพลของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงขึ้นในปีที่แล้ว ทำให้การบานของดอกซากุระเร็วกว่าที่คาดการณ์ไว้ถึง 11 วัน และมีแนวโน้มว่าดอกซากุระจะบานเร็วกว่ากำหนดอย่างน้อย 1 สัปดาห์ และจะเป็นเช่นนี้ทุก ๆ 2-3 ปี โดยเฉพาะในตัวเมืองซึ่งมีอุณหภูมิสูงกว่านอกเมือง และเป็นไปได้ว่าจังหวัดเกียวโตอาจต้องเผชิญกับปรากฎการณ์ดอกซากุระบานก่อนกำหนดเช่นนี้ถึง 1 ศตวรรษ หากอุณหภูมิยังคงสูงขึ้นต่อไปเรื่อย ๆ   

 

ผู้เขียน: ปวิตา ลิขิตเดชาโรจน์ นักวิชาการ กองวิชาการวิทยาศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์

แหล่งข้อมูล:

Human influence increases the likelihood of extremely early cherry tree flowering in Kyoto. [ออนไลน์]. 2022, แหล่งที่มา: https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/ac6bb4  [8 มิถุนายน 2565]

Kyoto cherry blossom dates shifted by human influence. [ออนไลน์]. 2022, แหล่งที่มา: https://www.metoffice.gov.uk/about-us/press-office/news/weather-and-climate/2022/kyoto-cherry-blossom-dates-shifted-by-human-influence  [8 มิถุนายน 2565]

Kyoto's cherry blossoms are reaching full bloom 11 days earlier. [ออนไลน์]. 2022, แหล่งที่มา: https://www.newscientist.com/article/2321336-kyotos-cherry-blossoms-are-reaching-full-bloom-11-days-earlier/  [8 มิถุนายน 2565]
 

ดอกซากุระ

เทศกาลชมดอกซากุระ

ดอกซากุระบานก่อนกำหนด