เมื่อก้าวเข้าสู่วัยชรา การเปลี่ยนแปลงมากมายจะเกิดขึ้นกับทั้งร่างกายและจิตใจ เช่น ผิวหนังที่หย่อนคล้อย เส้นผมเปลี่ยนเป็นสีขาว ระบบต่าง ๆ ภายในร่างกายเสื่อมถอยและภูมิคุ้มกันลดลง ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ เช่น โรคอัลไซเมอร์ เบาหวาน หรือมะเร็ง การเปลี่ยนแปลงที่กล่าวมานี้ล้วนเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบของเซลล์ที่เรียกว่า "เทโลเมียร์ (Telomere)" ซึ่งอยู่บริเวณปลายสาย DNA โดยเทโลเมียร์จะช่วยป้องกันไม่ให้สาย DNA ถูกทำลายก่อนเวลาอันควร ตามปกติทารกแรกเกิดจะมีความยาวของเทโลเมียร์มากที่สุด และเมื่ออายุเพิ่มขึ้นเทโลเมียร์จะหดสั้นทุกครั้งที่เซลล์มีการแบ่งตัวเพื่อซ่อมแซมร่างกาย แต่เทโลเมียร์ของแต่ละคนจะหดสั้นช้าหรือเร็วไม่เท่ากันขึ้นอยู่กับการดูแลสุขภาพร่างกาย และวิถีการใช้ชีวิตของแต่ละคน เช่น ทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ไม่ออกกำลังกาย หรือมีความเครียดเป็นประจำ ก็จะทำให้เทโลเมียร์หดสั้นเร็วกว่าคนปกติ นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมบางคนจึงดูแก่กว่าวัยทั้งที่อายุยังไม่มาก นอกจากนี้ยังส่งผลให้ร่างกายเข้าสู่สภาวะเจ็บป่วยได้ง่ายและเร็วกว่าคนปกติ หลายคนอาจคิดว่าร่างกายมีการแบ่งเซลล์อยู่เกือบตลอดเวลา ทำให้คนเราไม่สามารถหยุดความชราที่จะเกิดขึ้นได้ แต่มีงานวิจัยพบว่าเราสามารถชะลอเทโลเมียร์ไม่ให้สั้นเร็วกว่ากำหนดได้โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการใช้ชีวิต เช่น บริโภคอาหารที่มีไขมันต่ำ ทานธัญพืชขัดสีน้อย ถั่ว และทานผักผลไม้ให้มากขึ้น ออกกำลังกายแบบแอโรบิกที่มีความหนักระดับปานกลางอย่างน้อยครั้งละ 30 นาที สัปดาห์ละ 5 วัน มีการศึกษาพบว่า หากมีการดูแลสุขภาพและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทานอาหารตามที่กล่าวมาต่อเนื่องกัน 3 เดือนจะทำให้ความยาวของเทโลเมียร์เพิ่มขึ้นและเอ็นไซม์เทโลเมอเรสซึ่งทำหน้าที่ ซ่อมแซมและเพิ่มความยาวของเทโลเมียร์สูงขึ้นร้อยละ 29 อีกด้วย เพียงการดูแลตัวเองง่าย ๆ ก็ช่วยชลอความชราหรือคืนความอ่อนเยาว์ได้เป็นอย่างดี
ภาพจาก : https://happylife555.files.wordpress.com/2019/03/telomeres.jpg
ที่มาข้อมูล :
Astacurmin : รู้จักเทโลเมียร์ ตัวชี้วัดความแก่. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.interpharma.co.th/articles/bacterial-substance/skin /เทโลเมียร์-1/ [10 กันยายน 2563]
เทโลเมียร์ ความลับของการชะลออายุร่างกาย. [ออนไลน์]. 2014, แหล่งที่มา: https://www.nestle.co.th/th/nhw/news/เทโลเมียร์-ความลับของการชะลออายุร่างกาย [10 กันยายน 2563]
เทโลเมียร์ อายุขัยและความลับของธรรมชาติ. [ออนไลน์]. 2019, แหล่งที่มา: https://www.samitivejhospitals.com/th/เทโลเมียร์/#:~:text=5-,เทโลเมียร์%20อายุขัยและความลับของธรรมชาติ,ไม่ให้เชือกรองเท้าหลุด [10 กันยายน 2563]
คำค้น : เทโลเมียร์, วัยชรา,ชะลออายุ
ผู้เขียน : นางสาวรวิภา ขำสวัสดิ์ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
บรรณาธิการ (วิชาการ) : นางสาวอุมาภรณ์ เครือคำวัง ผู้อำนวยการกองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
บรรณาธิการ (ภาษา) : นายอานุภาพ สกุลงาม นักวิชาการกองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
ผู้อนุมัติเผยแพร่ : นางสาวอุมาภรณ์ เครือคำวัง ผู้อำนวยการกองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.