USB Type C

อุปกรณ์ทางด้านไอทีส่วนใหญ่แล้วจะมีพอร์ตที่ใช้สำหรับเชื่อมต่อ เพื่อทำการถ่ายโอนข้อมูล หรือใช้สำหรับชาร์จไฟ โดยทั่วไปจะเป็นพอร์ต USB (Universal Serial Bus) ซึ่งมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปมากตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งรูปร่างและความสามารถในด้านความเร็วในการถ่ายโอนข้อมูลที่รวดเร็วมากยิ่งขึ้น และล่าสุดก็มีมาตรฐานการเชื่อมต่อแบบใหม่อย่าง USB Type-C หรือ USB-C เข้ามาให้ใช้งานกันแล้ว ซึ่งต่อไปก็จะเป็นเปลี่ยนมาใช้ USB Type-C หมด แต่ก่อนที่เราจะไปรู้จัก USB Type-C เรามาทำความรู้จักกับความเป็นมาของ USB กันก่อน

USB นั้น เกิดจากการร่วมมือพัฒนาระหว่างกลุ่มบริษัททางด้านไอทีหลายรายเมื่อปี พ.ศ.2537 ด้วยจุดประสงค์หลัก คือลดรูปพอร์ตต่างๆ ที่มีอยู่มากมายด้านหลังเครื่องคอมพิวเตอร์สมัยนั้นให้มาใช้ USB ตัวเดียวแทนได้ รวมไปถึงการเพิ่มความเร็วในการเชื่อมต่อที่ดีขึ้นด้วย



USB Type A เป็นพอร์ตที่หลายๆคนคุ้นหน้าคุ้นตากันมากที่สุดในปัจจุบัน ถือกำเนิดในปี พ.ศ.2539 ซึ่งเป็นเวอร์ชันแรกเรียกว่า USB 1.0 สามารถส่งผ่านข้อมูลความเร็วสูงสุดที่ 12 Mb/s ซึ่งต่อมาก็ถูกแทนที่ด้วย USB 2.0 ที่ออกมาในปี พ.ศ. 2543 เพราะสามารถส่งผ่านข้อมูลได้เร็วกว่าโดยความเร็วสูงสุดที่ 480 Mb/s และก็ได้พัฒนาต่อจนกลายมาเป็น USB 3.0 เปิดเมื่อปี พ.ศ.2551 ความเร็วสูงสุดได้ถึง 5 Gb/s ลดการใช้พลังงานลงจากเดิมและยังสามารถเชื่อมต่อกับมาตรฐานเดิม 2.0 ได้ด้วย พร้อมชื่อเรียกใหม่ว่า SuperSpeed แต่ไม่ว่าจะใช้ USB เวอร์ชันอะไรอยู่ พอร์ต USB Type A จะเหมือนเดิม เพียงแต่ตรงพลาสติกที่ปกติจะเป็นสีขาวหรือดำ จะเป็นสีน้ำเงิน เพื่อบ่งบอกว่านั่นคือ USB 3.0 นั่นเอง



USB Type B เองก็มีหลายแบบ เป็นพอร์ตที่พบเห็นได้บ่อยๆกับอุปกรณ์ต่อพวงคอมพิวเตอร์ อย่างเช่น เครื่องปริ้นเตอร์ ส่วนใหญ่จะเป็นประเภท USB Type B อย่างในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สมัยก่อน ที่เราคุ้นเคยกันจะเป็น USB mini type B และในปัจจุบันที่พบเห็นบ่อยที่สุดคือ USB 2.0 Micro Type B เพราะสมาร์ทโฟนและแท็บเล็ตส่วนใหญ่ใช้พอร์ตนี้กัน ส่วน USB 3.0 Micro Type B มีให้เห็นกับพวกฮาร์ดดิสก์ภายนอกที่รองรับ USB 3.0 กับ สมาร์ทโฟนบางรุ่น สรุปง่ายๆ คือ USB Type A และ USB Type B คือที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบันนั่นเอง ไม่ว่าจะเป็นมาตรฐาน USB 1.0, 2.0, หรือ 3.0

USB Type C เป็นพอร์ตใหม่ที่จะมาแทนพอร์ตเดิมๆ อย่าง USB Type A และ USB Type B ซึ่งมาพร้อมกับมาตรฐาน USB 3.1 ที่ทาง USB-IF หรือ USB Implementers Forum ซึ่งเป็นหน่วยงานกลางที่ดูแลเรื่องมาตรฐานของ USB พัฒนาขึ้น เปิดตัวไปเมื่อ พ.ศ.2557 ซึ่งมีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม ทั้งในด้านของความเร็วที่สามารถส่งผ่านข้อมูลความเร็วสูงสุดที่ 10 Gb/s จ่ายไฟได้มากขึ้นถึง 20V,5A นั่นหมายความว่าอุปกรณ์ใหญ่ๆ อย่างโน๊ตบุ๊คสามารถชาร์จผ่าน USB Type-C ได้เลย รวมถึงการถ่ายโอนไฟล์ก็สามารถทำได้ในเวลาเดียวกัน ส่วนบนอุปกรณ์พกพาอย่างเช่นสมาร์ทโฟน ก็ทำให้สามารถชาร์จแบตเตอรี่ได้รวดเร็วขึ้น และจุดเด่นของมันคือรูปลักษณ์ที่เปลี่ยนไป โดยสามารถเสียบได้ทั้งสองด้าน ไม่ว่าจะพลิกด้านบน หรือด้านล่าง ต่างจาก USB รุ่นก่อนๆ ที่ต้องเสียบให้ถูกด้านเท่านั้น หมดปัญหากับการพลิกไปมากว่าจะเสียบเข้าไปได้ อีกทั้งขนาดที่เล็กลงทำให้อุปกรณ์ที่รองรับนั้นมีขนาดที่บางลง นับว่าเพิ่มความสะดวกสะบายเข้าไปได้มากเลยทีเดียว และล่าสุดที่งาน MWC 2019 หรืองาน Mobile World Congress ที่ผ่านมามีการประกาศมาตรฐานใหม่ออกมากับ USB 3.2 ที่สามารถส่งผ่านข้อมูลความเร็วสูงสุดที่  20Gb/s นับว่าเป็นความเร็วที่เพิ่มขึ้นเป็นเท่าตัวเลย

มาถึงตรงนี้หลายๆคนก็คงสงสัยว่า ทำไมถึงไม่ทำไม่ทำพอร์ตแบบเสียบได้สองด้านเหมือน USB type C นี้ออกมาตั้งแต่แรก นาย Ajay Bhatt หัวหน้าทีมออกแบบ USB จากบริษัท Intel ได้ให้คำตอบว่า ในสมัยนั้น การทำ USB-A ให้สามารถใช้งานได้ทั้งสองด้าน จะต้องเพิ่มสายไฟและแผงวงจรต่างๆ เป็นสองเท่า รวมถึงต้นทุนที่จะสูงขึ้น Bhatt และทีมจึงตัดสินใจเลือกออกแบบ USB-A ที่ใช้งานได้ด้านเดียวถึงแม้ว่าตัวเขาเองและทีมจะทราบอยู่แล้วว่ามันจะสร้างความวุ่นวายในการใช้งานกับผู้ใช้งานได้ ซึ่งก็ต้องยอมรับว่าการออกแบบนั้นต้องคำนึงถึงต้นทุนด้วย ในอนาคตนั้นมาตรฐานของ USB จะเป็นยังไง ผู้ใช้งานอย่างเราก็คงต้องติดตามกันต่อไป ไม่แน่ว่า อนาคตอาจจะหันไปพัฒนาการเชื่อมต่อแบบไร้สายมากขึ้น USB อาจจะมีความจำเป็นน้อยลง ซึ่งผู้เขียนเองคิดว่าพอร์ตการเชื่อมต่อ USB ก็คงขาดเสียไม่ได้


ที่มารูปภาพ
[1]https://www.plugthai.com/article/103/usb-c-คืออะไร-แตกต่างกับ-usb-a-usb-b-อย่างไรบ้าง
[2]https://www.l-com.com
[3]https://www.acerspace.com/ประวัติ-usb/
[4]https://support.microsoft.com/th-th/help/4012609/windows-10-fix-usb-c-problems

ที่มาของแหล่งข้อมูล
[1]มาทำความรู้จักจุดเริ่มต้นของ USB กัน[ออนไลน์].2560 แหล่งที่มา  https://www.acerspace.com/ประวัติ-usb/ [22 มีนาคม 2563]
[2]USB Type-C (USB-C) คืออะไร? [ออนไลน์]. 2558 https://www.thaimobilecenter.com/article-2558/what-is-usb-type-c.asp [25 มีนาคม 2563]
[3]เปิดตัวมาตรฐานใหม่ USB 3.2 ถ่ายโอนข้อมูลได้สูงสุด 20 Gb/s https://www.iphonemod.net/usb-3-2-speed-up-to-20gbps.html [25 มีนาคม 2563]

เขียนโดย อรงณ์กฎ เพชรคำ นักวิชาการ5 กองวัสดุอุเทศ
ตรวจทาน วรรณวจี สุจริตธรรม นักวิชาการ5 กองวิชาการ
               วชิรพันธ์ เจริญเวช นักวิชาการ5 กองวิชาการ
พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ