พบปรสิตที่ดำรงชีวิตแบบไม่อาศัยออกซิเจนในปลาแซลมอน

พบปรสิตที่ดำรงชีวิตแบบไม่อาศัยออกซิเจนในปลาแซลมอน

29-04-2022
พบปรสิตที่ดำรงชีวิตแบบไม่อาศัยออกซิเจนในปลาแซลมอน

(ภาพโดย Stephen Douglas Atkinson)


นักวิทยาศาสตร์ค้นพบสิ่งมีชีวิตประเภทปรสิตที่ไม่ต้องการออกซิเจนในการดำรงชีวิต และอาศัยอยู่ในกล้ามเนื้อของปลาแซลมอน!

เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา นักวิจัยของมหาวิทยาลัย Tel Aviv ประเทศอิสราเอล ได้ตีพิมพ์ผลงานการค้นพบเกี่ยวกับปรสิตที่ชื่อว่า Henneguya salminicola ที่อาศัยอยู่ในกล้ามเนื้อของปลาแซลมอน ว่าเป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ชนิดแรกของโลกที่ไม่ใช้ออกซิเจนในการดำรงชีวิต

H. salminicola เป็นสิ่งมีชีวิตในไฟลัมไนดาเรีย (Cnidaria) ซึ่งเป็นไฟลัมเดียวกับ ปะการัง และแมงกะพรุน แม้มันจะอาศัยอยู่ในกล้ามเนื้อของแซลมอน แต่เจ้าปรสิตนี้ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์และจะอาศัยอยู่ในตัวของแซลมอนตลอดชีวิต ซึ่งมันสามารถอาศัยอยู่ในนั้นได้โดยปราศจากออกซิเจน

สัตว์และสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ทุกชนิดจำเป็นต้องใช้ออกซิเจนในการดำรงชีวิต โดยทั่วไปแล้วในเซลล์ของสิ่งมีชีวิต จะมีไมโตคอนเดรียอยู่มากมายภายในเซลล์ ซึ่งไมโตคอนเดรียมีความสำคัญมากในกระบวนการหายใจ มันจะจับเอาออกซิเจนจากการหายใจมาใช้เพื่อผลิตพลังงาน ไมโตคอนเดรียจึงมีความสำคัญต่อทุกเซลล์ของสิ่งมีชีวิตเพราะเปรียบเสมือนเป็นโรงงานผลิตพลังงานให้กับร่างกาย แม้จะมีสิ่งมีชีวิตบางชนิด จำพวกสัตว์เซลล์เดียวที่สามารถอาศัยอยู่ในสภาวะปราศจากออกซิเจน (Anaerobic condition) ได้บ้าง แต่เมื่อเวลาผ่านไป สิ่งมีชีวิตนั้นก็จะต้องการออกซิเจนอีกครั้งเพื่อทำให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ และไม่เคยพบว่ามีสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ที่ดำเนินชีวิตโดยไม่ได้ใช้ออกซิเจนมาก่อน

แต่จำหรับเจ้าปรสิต H. salminicola นั้น นักวิจัยได้ทำการแยกจีโนมและไม่พบว่ามีหลักฐานใดบ่งชี้ว่ามันมีหน่วยพันธุกรรมที่สามารถสนับสนุนกลไกการหายใจและเผาผลาญโดยใช้ออกซิเจน หรือรหัสพันธุกรรมที่ใช้สร้างไมโตคอนเดรียในเซลล์เลย จึงให้ข้อสรุปเบื้องต้นว่าสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ชนิดนี้ไม่จำเป็นต้องใช้ออกซิเจนในการดำรงชีวิต การค้นพบนี้ทำให้นักวิทยาศาสตร์ต้องย้อนมาคิดถึงประเด็นการวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตที่พัฒนาตัวเองให้สามารถอาศัยอยู่ในสภาวะไร้ออกซิเจนได้นั้น ไม่ได้พบเฉพาะในสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวเท่านั้น แต่ยังพบในสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์อย่างเจ้าปรสิต H. salminicola นี้ด้วย ทั้งนี้ นักวิจัยกำลังทำการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม เพื่อดูต่อว่าเจ้าปรสิตนี้ได้แหล่งพลังงานมาจากที่ใดกันแน่ และงานวิจัยนี้อาจจะช่วยให้เราเข้าใจเกี่ยวกับกลไกการวิวัฒนาการและความเชื่อมโยงของสิ่งมีชีวิตบนโลกของเราได้มากขึ้นด้วย
 

ผู้เขียน : นริศรา บริกุล
ศูนย์ข้อมูลข่าวสารวิทยาศาสตร์

ที่มาของภาพ :

https://www.sciencealert.com/this-is-the-first-known-animal-that-doesn-t-need-oxygen-to-survive

ที่มาของแหล่งข้อมูล (Reference)

https://www.sciencealert.com/this-is-the-first-known-animal-that-doesn-t-need-oxygen-to-survive

https://www.sciencedaily.com/releases/2020/02/200225114408.htm

ค้นคว้าเพิ่มเติม (แนะนำแหล่งข้อมูลเพิ่มเติม)

https://www.pnas.org/content/early/2020/02/18/1909907117