หมึกสายวงน้ำเงิน !!

29-04-2022

จากที่เป็นข่าวบนโลกออนไลน์ ว่าได้พบหมึกสายวงน้ำเงินบนชั้นอาหารสด แล้วได้มีการกล่าวถึงข้อสงสัยว่าแท้จริงแล้วเป็นหมึกสายวงน้ำเงินหรือไม่และพิษของหมึกชนิดนี้อันตรายต่อชีวิตอย่างไร เราจะมาไขข้อข้องใจกัน

ปลาหมึกที่เราพูดถึงกันนั้น แท้จริงแล้วไม่ใช่ปลา แต่เป็นสัตว์กลุ่มหอย หรือ มอลลัส (Molluscs) ซึ่งหมายความว่าสัตว์ที่มีลำตัวอ่อนนุ่ม ทางหลักวิทยาศาสตร์จึงเรียกว่า หมึก หมึกที่เราคุ้นเคยนั้นสามารถแบ่งได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ คือ หมึกกล้วย (Squid) หมึกกระดอง (Cuttlefish) หมึกยักษ์ (Octupus)

หมึกสายวงน้ำเงิน (Hapalochlaena maculosa) อยู่ในกลุ่ม หมึกยักษ์ หรือ หมึกสาย หมึกสายวงน้ำเงิน เป็นสัตว์ที่มีนิสัยรักสันโดษ รักสงบ ไม่คบค้าสมาคมกับสัตว์อื่นมากนัก ลักษณะสำคัญของหมึกชนิดนี้คือ สีสันตามลำตัวเป็นจุดวงกลมคล้ายวงแหวนสีน้ำเงิน หรือม่วง วงแหวนสีน้ำเงินจะเห็นได้ชัดเจนอยู่บนลำตัว ซึ่งสามารถเรืองแสงได้เมื่อถูกคุกคาม

blue ringed octopus 2

โดยทั่วไปแล้ว ทุกคนมักคิดว่าการป้องกันตัวของหมึกนั้น จะใช้เพียงการพ่นหมึกเท่านั้น แท้จริงแล้ว การป้องกันตัวอีกอย่างของหมึก คือการกัด ซึ่งหมึกชนิดนี้จะสะสมพิษไว้ที่ต่อมพิษ พิษชนิดนี้เรียกว่า Tetrodotoxin (TTX) เป็นพิษชนิดเดียวกัน ที่พบในปลาปักเป้าและแมงดาทะเล

ถ้าบังเอิญโดนหมึกสายวงน้ำเงินกัด หรือได้รับพิษโดยการบริโภคเข้าไป ถึงแม้ว่าหมึกจะผ่านการปรุงอาหารที่ใช้เวลานาน และอุณหภูมิที่สูงมากก็ตาม แต่ก็ไม่สามรถทำลายพิษ Tetrodotoxin ได้ เมื่อพิษจะเข้าสู่ร่างกาย ก็จะระงับสัญญาณประสาททั่วร่างกาย ทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้อชา อาจมีอาการคลื่นไส้สูญเสียการมองเห็น สูญเสียความรู้สึกร่วมด้วย และในที่สุดกล้ามเนื้อจะเป็นอัมพาต ซึ่งหมายถึงกล้ามเนื้อหัวใจด้วยเช่นกัน นำไปสู่การหยุดเต้นของหัวใจ และเสียชีวิตในที่สุด

ตอนนี้ยังไม่มียาแก้พิษ Tetrodotoxin มีวิธีการเดียวจะยื้อชีวิตผู้ที่ได้รับพิษได้ ก็คือ ผู้ที่ได้รับพิษจะต้องได้รับการช่วยหายใจด้วยเครื่องช่วยหายใจในทันทีทันใด ซึ่งเป็นไปได้ยากมากในสถานการณ์จริง แต่จะเป็นการดีที่สุดถ้าเราป้องกัน โดยควรหลีกเลี่ยงเมื่อพบเห็นพวกมันในธรรมชาติ และการเพิ่มความระมัดระวังในการเลือกซื้อหมึกมาบริโภค หากพบเห็นหมึกสายวงน้ำเงินในแผงอาหารสด ควรรีบแจ้งผู้ขายหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อป้องกันการบริโภคอย่างรู้เท่าไม่ถึงการณ์

blue ringed octopus 3