ไข่มุกเมโล...ของขวัญล้ำค่าจากทะเล

        ข่าวการพบ “ไข่มุกเมโล” ในช่วงเวลานี้คงสร้างความฮือฮา และอาจจะสร้างความหวังให้กับคนที่อาศัยอยู่ตามแนวชายฝั่งด้วย แต่สำหรับคนเสพข่าวอย่างเราๆ ก็สร้างความอยากรู้อยากเห็นและเกิดคำถามมากมายเกี่ยวกับไข่มุกสีเหลืองทองเม็ดนี้อย่างมาก วันนี้จึงขอมาตอบคำถามที่คิดว่าใครๆ ก็อยากรู้กันค่ะ

ไข่มุกคืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร

     ไข่มุก คือ ผลผลิตจากหอยน้ำจืดหรือหอยทะเลที่สามารถสร้างน้ำมุก (nacreous) ได้ ไข่มุกเกิดจากการที่หอยหลั่งน้ำมุกออกมาเคลือบวัสดุแปลกปลอมที่เล็ดลอดเข้าไปในตัวระหว่างเปลือกกับเนื้อเยื่อสร้างเปลือก (mantle) ภายในตัวหอยเพื่อลดความระคายเคือง นานวันวัตถุแปลกปลอมนั้นก็จะถูกเคลือบด้วยน้ำมุกซ้ำไปซ้ำมา หนาขึ้น หนาขึ้น จนกลายเป็นไข่มุกที่สวยงามไข่มุกเกิดได้กับหอยทุกชนิดหรือไม่

     มีเพียงหอยบางชนิดเท่านั้นที่สร้างไข่มุกได้ ซึ่งหอยชนิดนั้นๆ จะต้องผลิตและหลังน้ำมุกได้ ซึ่งหน้าที่ที่แท้จริงของน้ำมุกนี้ ก็คือการซ่อมแซมหรืออุดรอยแตกของเปลือกหอย ไม่ได้มีหน้าที่หลักในการสร้างไข่มุกแต่อย่างใด หอยที่ผลิตน้ำมุกได้มีทั้งหอยฝาเดียวและหอยสองฝา (หอยกาบ) แต่ส่วนมากจะเป็นหอยสองฝาในกลุ่มหอยนางรม ซึ่งจะผลิตน้ำมุกได้เยอะกว่าหอยชนิดอื่นๆ จึงมีการนำมาเลี้ยงเพื่อผลิตไข่มุกที่ถูกเรียกว่า “ไข่มุกเลี้ยง” นั่นเอง

ไข่มุกเมโล คืออะไร

     ไข่มุกเมโล (Melo pearl) เป็นผลผลิตของหอยสังข์ทะนาน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Melo melo (Lightfoot, 1786) ซึ่งเป็นที่มาชื่อไข่มุกเมโลด้วยนั่นเอง บางพื้นที่เรียก หอยกระโจงโดง

หรือ หอยโข่งทะเล เป็นหอยทะเลฝาเดียว ขนาดโตเต็มที่เฉลี่ย 20-30 เซนติเมตร เปลือกไม่หนามาก เปลือกด้านนอกมีปานสีดำแต่งแต้มเล็กน้อย แต่ด้านในมีสีเหลืองทองอร่ามมันวาว

เนื้อของหอยสังข์ทะนานสามารถนำรับประทานได้ เป็นที่นิยมกลุ่มของชาวประมงและคนท้องถิ่นที่อาศัยอยู่ใกล้ชายฝั่ง เมนูยอดนิยมคือ นำไปต้มแล้วนำเนื้อมาหั่นเป็นชิ้นบางกินกับ

น้ำจิ้มซีฟู๊ด

ไข่มุกเมโลทำไมมีราคาแพงเมื่อเทียบกับไข่มุกอื่นๆ

     เพราะโอกาสการเกิดไข่มุกเมโลนั้นยากมาก ในธรรมชาติเมื่อมีวัตถุแปลกปลอมเล็ดลอดเข้าไปในตัวหอย ด้วยสรีระของความเป็นหอยฝาเดียว ทำให้มันขับวัตถุแปลกปลอมนั้นออกจากตัว

ได้ง่าย เว้นแต่ว่ามันเข้าไปลึกเสียจนหอยไม่อาจจัดการออกมาได้ก็จะกลายเป็นไข่มุกในเวลาต่อมา ในทางตรงข้ามถ้าเป็นกลุ่มหอยสองฝา เช่น หอยนางรมหรือหอยมุก การจัดการเอาวัตถุ

แปลกปลอมเหล่านี้ออกจากตัวอาจไม่ใช่เรื่องง่ายนัก โอกาสการเกิดไข่มุกจึงง่ายกว่า อีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ไข่มุกเมโลมีราคาสูง ก็คือ ไข่มุกเมโลจะเกิดในธรรมชาติเท่านั้น ไม่มีฟาร์มผลิต

ไข่มุกที่ไหนสามารถเลี้ยงหอยสังข์ทะนานเพื่อสร้างไข่มุกได้ ฟาร์มที่ผลิต “ไข่มุกเลี้ยง” ส่วนใหญ่จะใช้หอยกลุ่มหอยนางรม หรือ หอยมุก ทั้งน้ำจืดและน้ำเค็ม เป็นตัวผลิตมุกเป็นหลัก

ซึ่งพวกมันก็ เลี้ยงง่ายกว่า ขยายพันธุ์ได้ง่ายกว่า ผลิตไข่มุกได้เร็วกว่าหอยสังข์ทะนาน นั่นเอง

ไข่มุกแท้ดูได้อย่างไร

     กรณีไข่มุกเมโล ถ้าเราพบไข่มุกเม็ดสีเหลืองทอง อยู่ในตัวหอยสังข์ทะนานขณะที่มีชีวิต หรือนำมาประกอบอาหารแล้วเจอในตัวหอย ก็สามารถบอกได้เลยว่า มันคือ ไขมุกแท้ แต่ถ้าเจอไข่มุกเมโลอยู่ในตัวของหอยนางรมหรือหอยมุกขณะมีชีวิต อันนี้ก็บอกได้เลยว่า ไม่แท้ เพราะดูเหมือนว่าจะอยู่ผิดฝาผิดตัวไปหน่อย ถ้าจะเป็นของไข่มุกแท้ ก็ต้องเป็นเม็ดสีขาวหรือสีอื่นๆที่เป็นผลผลิตของหอยนางรมหรือหอยมุกเอง แต่ถ้ามีใครถือเม็ดไข่มุกเมโลมาถามว่าแท้หรือเปล่า อันนี้ก็ต้องพึ่งสถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติช่วยวิเคราะห์ให้แล้วล่ะค่ะ จะได้ Guarantee ว่าแท้อย่างแน่นอนค่ะตอนนี้กลายไปว่าใครๆ ก็อยากครอบครองไข่มุกเมโล อาจจะด้วยความสวยงามของมันจนอยากได้มาเป็นเครื่องประดับประจำกาย หรือด้วยความที่มันมีมูลค่ามหาศาลจนอาจพลิกชีวิตของคนธรรมดาๆ คนหนึ่งให้กลายเป็นเศรษฐีได้ในพริบตา จนเกิดความคิดเลยเถิดไปว่า ไปซื้อหอยสังข์ทะนานมาทำอาหารและลุ้นโชคกันดีกว่า แน่นนอนว่ากระแสข่าวนี้คงทำให้การประมงหอยสังข์ทะนานคึกคัก แต่ทว่าอนาคตของพวกมันคงย่ำแย่น่าดู

 

ผู้เขียน

อารมณ์ มุจรินทร์

ที่มาของรูปภาพ

https://thesmartlocal.com/thailand/thai-man-finds-melo-pearl/