ปรากฏการณ์แพน้ำแข็งและความสำคัญที่มีต่อระบบนิเวศในทะเลโอคอตสก์

เรื่อง/ภาพ : ชลวิทย์ ทองเจริญชัยกิจ

ทุก ๆ ปี จะมีผู้คนหลั่งไหลกันมาล่องเรือตัดน้ำแข็งเพื่อชมปรากฏการณ์ชุมแพน้ำแข็ง (Drift Ice) ราว ~ ปลายก.พ. - กลางมี.ค. ทั้งที่เมือง Mombetsu และ Abashiri น้ำแข็งที่เกิดขึ้นนี้ ไม่ได้โดนคลื่นและลมพัดพามาจากทะเล Okhotsk นอกชายฝั่งทางตอนเหนือของเกาะซาฮาลิน (Sakhalin) หรือกาะคะระฟูโตะในภาษาญี่ปุ่น จนมาถึงนอกชายฝั่งทะเลของเกาะฮอกไกโดเท่านั้น แต่ยังเป็นผลมาจากน้ำแข็งชั้นบาง (Thin ice) ที่เกิดขึ้นในทะเลโอคอตสก์ (Okhotsk Sea) หรือทะเลโอะโฮสึคุในภาษาญี่ปุ่น นอกชายฝั่งของฮอกไกโดอีกด้วย

แพน้ำแข็ง คือ หลักประกันความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติในทะเลโอคอตสก์ เมื่อมีแพน้ำแข็ง ก็ย่อมมีสาหร่ายทะเลน้ำแข็ง (Ice Algae) เกิดขึ้นตามมา เพราะตอนที่น้ำทะเลกลายเป็นน้ำแข็งนั้น จะเกิดขึ้นเฉพาะกับส่วนที่เป็นของเหลวหรือว่าน้ำเท่านั้นนะครับ ส่วนที่เป็นน้ำเค็ม (Brine) ที่อุดมไปด้วยส่วนที่เป็นเกลือแร่ที่โดนกักเก็บอยู่ภายในก้อนน้ำแข็งซึ่งมีมวลมากกกว่านั้น จะค่อย ๆ จมจ่อมลงสู่ก้นเบื้องล่างของก้อนน้ำแข็ง ก่อนจะจมหายลงสู่ก้นทะเลลึกเบื้องล่างเมื่อแพน้ำแข็งเคลื่อนตัวตามคลื่นลม ลักษณะเช่นนี้เลยทำให้เกิดเป็นโพรงน้ำเค็ม (Brine pocket) ที่ก้อนน้ำแข็งขึ้นมา ซึ่งเป็นตัวดึงดูดสาหร่ายทะเลน้ำแข็ง (Ice algae) จำนวนมากให้มาชุมนุมเกาะกลุ่มอยู่รวมกัน (จะเห็นได้จากก้นน้ำแข็งนั้นจะกลายเป็นสีน้ำตาลเขรอะ ๆ) พอแพน้ำแข็งละลายตัวในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ก็จะเกิดปรากฏการณ์สาหร่ายทะเลน้ำแข็งสะพรั่ง (Ice algae bloom) ขึ้นมาครับ จึงเป็นตัวการดึงดูดแพลงก์ตอนสัตว์จำนวนมาก ตามมาด้วยฝูงปลา นกทะเล วาฬและโลมา รวมทั้งคน (ไม่ว่าจะเป็นผู้คนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในวัฒนธรรมโอคอตสก์ เมื่อช่วงระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 5-13 หรือว่าชาวประมง รวมถึงนักท่องเที่ยวในยุคปัจจุบัน)

แพน้ำแข็งจึงเป็นดัชนีชี้วัดการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในภาวะโลกร้อน (เทียบได้กับปะการังในเขตร้อนชื้น) แต่ในช่วงระยะเกือบ 100 ปี (นับตั้งแต่เริ่มมีการศึกษาวิจัยกันมา) พบว่าแพน้ำแข็งลดลดลงเกือบ 50% จากการที่อุณหภูมิเพิ่มขึ้นทุก ๆ 1 องศา

ไม่มีแพน้ำแข็ง ไม่มีสาหร่ายน้ำแข็ง ไม่มีแพลงก์ตอนสัตว์ ไม่มี Clione ไม่มีฝูงปลา ไม่มีนกทะเล ไม่มีแมวน้ำ-สิงโตทะเล ไม่มีวาฬและโลมา และไม่มี "เรา"

 

ที่มา:

https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fdrive.google.com%2Ffile%2Fd%2F1__zrjyZKykJfTd-1lu86HltIUXkUa9Mc%2Fview%3Fusp%3Dsharing%26fbclid%3DIwAR2tQYLZeBx8yqo6NgJhIOUgqPLoDhxbtf5Ie6Fg3ONOUFj5VR6swXOfG7Q&h=AT2GA_a5l6u7wjep6WoeqDOqESk2lBkh-F2xTf_XCSVEt16Iu6SgCXE8fsDrCMKeGTLDListSxbLQZn3FxDB2L26Nsw3bAaaXggasVb5enwOKNFWW2uCyXup5Yt_CYN2b169S8u_wx0