ไข้หวัดสเปนในประเทศไทย เมื่อ 100 ปีก่อน

ไข้หวัดสเปนในประเทศไทย เมื่อ 100 ปีก่อน

ไข้หวัดสเปน เคยระบาดใหญ่ทั่วโลกเมื่อกว่า 100 ปีแล้วและคร่าชีวิตคนทั่วโลกกว่า 50 ล้านคน โดยเริ่มระบาดในปี พ.ศ. 2461 ไข้หวัดสเปนเกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนาชนิด A (H1N1) โดยที่มาอาจคล้ายกับไข้หวัดนก และโรคโควิด-19 คือมีการแพร่เชื้อจากสัตว์มาสู่คน และมีอาการคล้ายกับไข้หวัดทั่วไป คือ เป็นไข้ ไอ จาม คลื่นไส้ ปวดเมื่อตามร่างกาย และท้องเสีย

สำหรับในประเทศไทย มีการบันทึกในราชกิจจานุเบกษา ลงวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2462 เล่มที่ 36 หน้าที่ 1193 สรุปความว่า มีผู้ติดเชื้อทั่วประเทศไทยประมาณ 2,300,000 คน โดยมีการสรุปแยกตามมณฑลการแบ่งการปกครองในตอนนั้นทั้งหมด 17 มณฑล คือ

มณฑล	จังหวัด	ประชากรรวม (คน)	ป่วยเป็น ไข้หวัดสเปน (คน)	เสียชีวิต (คน)
พายัพ	เชียงใหม่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน และลำพูน	805,787	147,794	12,204
มหาราฎร์	แพร่ น่าน และลำปาง	546,944	89,735	5,907
นครไชยศรี	นครปฐม สุพรรณบุรี และสมุทรสาคร	343,963	128,412	1,138
ราชบุรี	ราชบุรี เพ็ชร์บุรี (เพชรบุรี) กาญจนบุรี สมุทรสงคราม และประจวบคีรีขันธ์	465,080	123,018	1,887
นครศรีธรรมราช	สงขลานครศรีธรรมราชและพัทลุง	525,394	125,422	4,314
นครราชสีมา	นครราชสีมา ไชยภูมิ (ชัยภูมิ) และบุรีรัมย์	590,612	151,953	5,900
นครสวรรค์	นครสวรรค์ ตาก ไชยนาท (ชัยนาท)อุไทยธานี (อุทัยธานี) และกำแพงเพ็ชร์ (กำแพงเพชร)	359,978	102,984	2,465
ปราจิณบุรี	ฉเชิงเทรา (ฉะเชิงเทรา)ปราจิณบุรี (ปราจีนบุรี)นครนายก ชลบุรีและกระบินทร์บุรี	401,972	170,062	2,094
พิศณุโลก	พิศณุโลก (พิษณุโลก) เพ็ชร์บูรณ์ (เพชรบูรณ์) สวรรคโลก อุตรดิฐ (อุตรดิตถ์) ศุโขทัย (สุโขทัย) หล่มศักดิ์ และพิจิตร์ (พิจิตร)	394,323	66,462	2,172
ปัตตานี	ปัตตานี สายบุรี นราธิวาส และยะลา	302,870	113,691	3,500
สุราษฎร์	สุราษฎร์ หลังสวน และชุมพร	185,106	64,649	2,097
อยุธยา	พระนครศรีอยุธยา ลพบุรี สิงห์บุรี อ่างทอง ประทุมธานี (ปทุมธานี) และธัญญบุรี	681,533	257,733	3,447
จันทบุรี	จันทบุรี ระยอง และตราด	149,377	35,724	1,076
ภูเก็ต	ภูเก็ต ระนอง ตรัง สตูล ตะกั่วป่า กระบี่ และพังงา	244,919	47,318	1,972
ร้อยเอ็ด	ร้อยเอ็จ (ร้อยเอ็ด)มหาสารคาม และกาฬสินธุ์	690,523	157,762	9,968
อุบล	อุบล ขุขันธ์ และสุรินทร์	970,715	362,141	11,442
อุดร	อุดร นครพนม เลย ขอนแก่น สกลนคร และหนองคาย	818,470	182,802	8,640
รวม		8,478,566	2,317,662	80,223

โรคไข้หวัดใหญ่สเปนค่อยๆ ลดการระบาดลงในช่วงปลายปี พ.ศ. 2462 และหายไปในปลายปี พ.ศ. 2463 โดยมีสมมติฐานว่า ไวรัสได้กลายพันธุ์จนความรุนแรงของมันค่อยๆ ลดลง ประกอบกับภูมิคุ้มกันของมนุษย์ที่มีวิวัฒนาการขึ้นจนสามารถต่อต้านไวรัสในร่างกายได้ ด้วยข้อสันนิษฐานนี้ หากมองในแง่ดี โรคโควิด-19 ก็อาจจะคลายความรุนแรงได้เมื่อเวลาผ่านไปสักระยะ

 

ที่มาภาพ ; https://www.apa.org/helpcenter/h1n1-flu

ผู้เขียนและเรียบเรียง อานุภาพ สกุลงาม นักวิชาการ กองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
บรรณาธิการวิชาการ อุมาภรณ์ เครือคำวัง ผู้อำนวยการกองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
อ้างอิง http://www.ift2004.org/showimgdetil.php?id=4
http://www.voicetv.co.th/read/YX4hHxUXs