แผ่นดินไหว ภัยพิบัติที่คอยเตือนว่าโลกเปลี่ยนแปลง

เมื่อเช้าวันจันทร์ที่ผ่านมา มีเหตุการณ์ภัยพิบัติที่สร้างความเสียหาย กลายเป็นโศกนาฏกรรมใหญ่ และสร้างความตื่นตกใจให้กับคนทั้งโลก

 

• แผ่นดินไหวตุรกี-ซีเรีย

แผ่นดินไหวขนาด 7.8 แมกนิจูด ที่พรมแดนตุรกี-ซีเรีย ส่งผลให้มีความเสียหายและผู้เสียชีวิตจำนวนมาก นับว่าเป็นหนึ่งภัยพิบัติรุนแรงที่เคยเกิดขึ้นในยุคสมัยนี้

 

(**แมกนีจูด หรือ Magnitude คือ ขนาดของแผ่นดินไหว เป็นปริมาณที่มีความสำพันธ์กับพลังงานที่พื้นโลกปลดปล่อยออกมาในรูปของการสั่นสะเทือน**)

 

เหตุการณ์ครั้งนี้นำไปสู่เกิดการตั้งคำถามหลากหลายมากว่า

แผ่นดินไหวเกิดขึ้นได้อย่างไร?

แผ่นดินไหวเกิดได้บ่อยครั้งไหม?

และแบบไหนที่เรียกว่ารุนแรง?

 

อาจต้องทำความเข้าใจก่อนว่า แผ่นดินไหวเป็นเรื่องปกติทางธรรมชาติที่สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกวัน โดยที่เราไม่สามารถทำนายได้ว่าจะเกิดขึ้นได้เมื่อไหร่ เวลาไหน

แต่ส่วนใหญ่จะมีขนาดและความรุนแรงต่ำ แต่หากมีความรุนแรงมากกว่า 6 แมกนีจูด จะเกิดความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินได้

 

• แผ่นดินไหวเกิดจากอะไร?

แผ่นดินไหวเกิดจากการปลดปล่อยพลังงานหรือแรงที่สะสมไว้ของแผ่นเปลือกโลกออกมาอย่างฉับพลัน แต่เราสามารถคาดเดาได้ว่ามันมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นได้ที่ไหนบ้าง ผ่านการวิเคราะห์ทางสถิติและการศึกษาทางธรณีวิทยาเกี่ยวกับแนวรอยต่อของแผ่นเปลือกโลก

.

• เหตุการณ์แผ่นดินไหวตุรกี-ซีเรีย

ประเทศตุรกีตั้งอยู่ตอนใต้ของทะเลดำ ซึ่งอยู่ในแผ่นเปลือกโลกอนาโตเลีย (Anatolian plate) และยังล้อมรอบด้วยแผ่นเปลือกโลกที่สำคัญอีก 3 แผ่นเปลือกโลก คือ แผ่นเปลือกโลกยูเรเซีย (Eurasian plate) อยู่ทางตอนเหนือของตุรกี แผ่นเปลือกโลกอาระเบีย (Arabian plate) ที่อยู่ทางประเทศซีเรีย และแผ่นเปลือกโลกแอฟริกา (African plate) ที่อยู่ทางทะเลเมอดิเตอเรเนียนตอนใต้ของตุรกี เมื่อแผ่นเปลือกโลกเหล่านั้นเกิดการเคลื่อนที่ จะทำให้เกิดแผ่นดินไหวตามมา ดังนั้นตุรกีจึงจัดได้ว่าเป็นสถานที่ที่เกิดแผ่นดินไหวบ่อยครั้งมากอีกสถานที่หนึ่งของโลก

 

โดยเมื่อเช้าวันจันทร์ที่ 6 กุมภาพันธ์ 2566 นั้น แผ่นเปลือกอาระเบียที่อยู่ทางประเทศซีเรียเกิดการเคลื่อนที่ไปทางเหนือ จนเฉือนเข้ากับแผ่นเปลือกโลกอนาโตเลีย เกิดแนวเลื่อนตามแนวระดับ (strike-slip fault) การที่แผ่นเปลือกโลกเคลื่อนที่ผ่านกันในแนวราบในครั้งนี้ ทำให้เกิดแผ่นดินไหวที่มีขนาดรุนแรงมากถึง 7.8 แมกนิจูด เกิดแรงสั่นสะเทือนอย่างรุนแรงในบริเวณพรมแดนตุรกีและซีเรีย ตึกที่รากฐานไม่แข็งแรง หรือไม่ได้ถูกสร้างมาเพื่อรองรับแผ่นดินไหวขนาดรุนแรงก็พังทลายลง และส่งผลให้เกิดความเสียหายเป็นจำนวนมาก

แผ่นดินไหวจึงเป็นอีกหนึ่งภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ควรตระหนัก เนื่องจากไม่มีใครทราบว่าจะเกิดขึ้นเมื่อใด ดังนั้นการเตรียมการรับมือและลดผลกระทบที่เกิดขึ้นจากแผ่นดินไหวจึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด อย่างไรก็ตามเหตุการณ์แผ่นดินไหว ถือเป็นหนึ่งในหลักฐานที่สำคัญ ที่คอยย้ำเตือนเราว่าโลกของเราไม่เคยหยุดนิ่ง และมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา

.

แหล่งข้อมูลอ้างอิง https://www.theguardian.com/.../turkey-syria-earthquakes...

.

เรื่อง/กราฟิก: Nat. เล็ก อรทัย

เรียบเรียง: Nat. ต้อยติ่ง สุชาดา

 

พิพิธภัณฑ์พระรามเก้า

แผ่นดินไหว