เคลวิน (Kelvin) เป็นหน่วยวัดอุณหภูมิในระบบมาตรฐานสากล (International System of Units หรือ SI Units) สำหรับหน่วยวัดนี้ ใช้คำย่อเป็นตัวพิมพ์ใหญ่ในภาษาอังกฤษ คือ K และเป็นที่น่าสังเกตว่า ค่าของอุณหภูมิในหน่วยเคลวิน จะไม่มีคำว่า องศา นำหน้าเหมือนหน่วยวัดอุณหภูมิอื่น ๆ เช่น องศาเซลเซียส (oC), องศาฟาเรนไฮต์ (oF) และองศาโรเมอร์ (oR)
หน่วยวัดอุณหภูมิเคลวินจะมีมาตราส่วน แสดงระดับจุดเดือดของน้ำอยู่ที่ 373.15 K (หรือ 100 oC) และจุดเยือกแข็งของน้ำอยู่ที่อุณหภูมิ 273.15 K (หรือ 0 oC) โดยเฉพาะค่าอุณหภูมิที่นักวิทยาศาสตร์ถือว่ามีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง คือ “ศูนย์สัมบูรณ์ (Absolute Temperature)” หรือ 0 K (หรือ -273.15 oC) เป็นอุณหภูมิต่ำที่สุดในหน่วยเคลวินนี้ ซึ่งไม่มีค่าติดลบ และถ้าสามารถลดค่าอุณหภูมิของวัตถุใดให้มีค่า 0 K ตามทฤษฎีได้ จะทำให้อนุภาคของวัตถุนั้นมีสภาวะหยุดนิ่งไม่สามารถเคลื่อนไหวได้จนกว่ากลับมาอยู่ในภาวะอุณหภูมิปกติ
หน่วยวัดอุณหภูมิเคลวินถูกคิดค้น และสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2391 (ค.ศ. 1848) โดยนักวิทยาศาสตร์ชาวไอร์แลนด์เหนือ ชื่อ วิลเลียม ทอมสัน จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ต่อมาเขาได้รับบรรดาศักดิ์เป็นเซอร์ วิลเลียม ทอมสัน, บารอนเคลวินที่ 1 (Sir William Thomson, 1St Baron Kelvin) ซึ่งคำว่า เคลวิน มาจากชื่อ 'แม่น้ำเคลวิน' ที่ไหลผ่านมหาวิทยาลัยกลาสโกว์ ประเทศสกอตแลนด์
ที่มาของภาพ
ภาพประกอบเทอร์โมมิเตอร์ในหน่วยวัดอุณหภูมิเคลวิน วาดโดย ดร.สุเมธ อาวสกุลสุทธิ (Dr.Sumath Awsakulsutthi)
ที่มาของแหล่งข้อมูล (Reference)
ทรูปลูกปัญญา (2563). หน่วยและการแปลงหน่วยอุณหภูมิ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/66152/-blo-sciphy-sci- (เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2563).
สำนักงานกลางชั่งตวงวัด (2560). หน่วยมูลฐาน 7 หน่วย (7 BASE UNITS) [ออนไลน์]. สืบค้นจาก http://www.cbwmthai.org/test/Activity_Detail.aspx?id=21 (เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2563).
Bellis, M. (2019). History of the Thermometer: Lord Kelvin invented the Kelvin Scale in 1848 [Online]. Available from https://www.thoughtco.com/history-of-the-thermometer-p2-1992034 (24 April 2020).
Infoplease (2020). Kelvin temperature scale [Online]. Available from https://www.infoplease.com/encyclopedia/science/physics/concepts/kelvin-temperature-scale (24 April 2020).
Russell, R. (2010). Kelvin Temperature Scale [Online]. Available from https://www.windows2universe.org/physical_science/physics/thermal/kelvin_temperature_scale.html (24 April 2020).
Zimmermann, K.A. (2013). Kelvin Temperature Scale: Facts and History [Online]. Available from https://www.livescience.com/39994-kelvin.html (27 April 2020).
ค้นคว้าเพิ่มเติม (แนะนำแหล่งข้อมูลเพิ่มเติม)
บีบีซี (2562). ค้นพบน้ำไม่กลายเป็นน้ำแข็ง แม้อุณหภูมิเฉียดใกล้ศูนย์สัมบูรณ์ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://www.bbc.com/thai/international-48067179 (เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2563).
สุทัศน์ ยกส้าน (2561). ประวัติการเดินทางของนักฟิสิกส์สู่อุณหภูมิศูนย์องศาสัมบูรณ์ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://mgronline.com/science/detail/9610000094573 (เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2563).
รพพน พิชา (2551). หนาวที่สุดในจักรวาล [ออนไลน์]. สืบค้นจาก
http://www0.tint.or.th/nkc/nkc52/nstkc011.html (เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2563).
ผู้เขียน : ดร.สุเมธ อาวสกุลสุทธิ