สารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor marker)

ภาพจาก : https://www.shutterstock.com/th/image-photo/blood-sample-requisition-form-tumor-marker-754847362 (รหัสภาพถ่ายสต็อกปลอดค่าลิขสิทธิ์: 754847362)

 

สารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor marker) หมายถึง สารชีวโมเลกุลที่ถูกสร้างและหลั่งออกมาจากการที่ร่างกายตอบสนองต่อเซลล์มะเร็ง หรืออาจเป็นสารที่เซลล์มะเร็งสร้างขึ้นมาเอง ตรวจพบได้ทั้งในกระแสเลือดหรือสารคัดหลั่งอื่นๆ จากร่างกายของบุคคลที่เป็นโรคมะเร็ง เช่น ปัสสาวะ น้ำในช่องปอด น้ำในไขสันหลังหรือเนื้อเยื่อมะเร็ง ช่วยให้แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัย คัดกรอง พยากรณ์แนวโน้มของการเกิดโรค หรือติดตามผลการรักษาโรคมะเร็งได้ ทั้งนี้ขึ้นกับชนิดของสารบ่งชี้มะเร็งที่ตรวจพบในผู้ป่วย สารบ่งชี้มะเร็งบางชนิดอาจพบในเซลล์ปกติหรือการมีปัจจัยอื่นๆ มากระตุ้นก็อาจทำให้สารเหล่านี้หลั่งออกมาและมีปริมาณเพิ่มสูงได้ แต่มักมีในปริมาณที่ไม่สูงมากนัก โดยเซลล์มะเร็งแต่ละชนิดและแต่ละระยะของโรคจะมีความจำเพาะกับสารบ่งชี้มะเร็งที่แตกต่างกันออกไป ตัวอย่างของสารบ่งชี้มะเร็ง เช่น AFP (Alpha-fetoprotein) ใช้ในการตรวจหามะเร็งตับ CEA (Carcinoembryonic antigen) ใช้ในการตรวจหามะเร็งลำไส้ใหญ่และมะเร็งเต้านม PSA (Prostate specific antigen) ใช้ในการตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นต้น

 

ผู้เขียน : ชนินทร์ สาริกภูติ นักวิชาการ กองวิชาการวิทยาศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.

ที่มาข้อมูล :
How to approach asymptomatic patients with rising tumor marker. [ออนไลน์]. 2020, แหล่งที่มา: http://www.thethaicancer.com/Webdocument/GP_article/GP_article_006.html [5 กุมภาพันธ์ 2564]
สารบ่งชี้มะเร็ง (tumor markers). [ออนไลน์]. 2020, แหล่งที่มา: https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/416/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%87-tumormarkers/ [5 กุมภาพันธ์ 2564]
ตรวจเลือดหามะเร็ง เขาหาอะไรกัน (TUMOR MARKER)Home » Health. [ออนไลน์]. 2020, แหล่งที่มา: https://www.stcarlos.com/tumor-marker/ [5 กุมภาพันธ์ 2564]