เมื่อหมาป่าคืนถิ่น

โลกเปรียบเสมือนภาพจิ๊กซอว์ขนาดใหญ่ ประกอบไปด้วยระบบนิเวศต่าง ๆ มากมายเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน หากขาดส่วนใดส่วนหนึ่งย่อมไม่อาจสมบูรณ์ได้ การสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงและเกิดการสูญเสียสมดุลของโลกไป การรักษาความหลากหลายทางชีวภาพจึงเป็นหนึ่งในสิ่งสำคัญที่ทั่วโลกควรตระหนักถึง
ในปี ค.ศ. 2013 จอร์จ มอนไบออท (George Monbiot) นักเขียนชาวอังกฤษ ได้พูดในหัวข้อ “For more wonder, rewild the world” บนเวที TED Talk โดยกล่าวถึงปรากฎการณ์น้ำตกห่วงโซ่อาหาร (Trophic Cascade) ซึ่งเป็นปรากฎการณ์ทางนิเวศวิทยาอันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและการดำรงชีวิตของผู้ล่าซึ่งอยู่ยอดสุดของพีระมิดห่วงโซ่อาหารทำให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ทั้งทางตรงและทางอ้อม เรื่อยมาจนถึงพืชซึ่งเป็นผู้ผลิตและอยู่ฐานล่างสุดของพีระมิดการหายไปของหมาป่าสีเทาแห่งอุทยานแห่งชาติเยลโลสโตน สหรัฐอเมริกา เป็นกรณีศึกษาที่ทำให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจปรากฎการณ์นี้อย่างลึกซึ้ง ในปี ค.ศ. 1995 เมื่อนักอนุรักษ์ปล่อยหมาป่าสีเทา 14 ตัวคืนถิ่น นักล่าก็ได้เริ่มบทบาทของตัวเองอย่างมีประสิทธิภาพในทันที เหล่าหมาป่าออกล่ากวาง และสามารถควบคุมประชากรของกวางได้อย่างดีเยี่ยม อีกทั้งยังปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเฝ้าพื้นที่โตรกผา และลำธารของฝูงกวาง ทำให้พืชพรรณน้อยใหญ่ในบริเวณดังกล่าวฟื้นตัวอย่างรวดเร็วภายใน 6 ปี สัตว์ป่าขนาดเล็กจำพวกหนู กระต่ายที่หายไปค่อยๆกลับมา ผู้ล่าขนาดเล็กอย่างหมาป่าไคโยตี เหยี่ยว และอินทรี รวมทั้งหมีซึ่งล่านักล่าขนาดเล็กเป็นอาหารก็กลับคืนมาเช่นกัน การกลับมาของหมาป่ายังเปลี่ยนแปลงการไหลของแม่น้ำอีกด้วย ป่าที่ฟื้นฟูทำให้การกัดเซาะพังทลายของชั้นดินลดลง เกิดวังน้ำ และแก่งน้ำมากขึ้น ทำให้ปลาและสัตว์น้ำอื่น ๆ กลับเข้ามาอาศัย และแพร่พันธุ์ในอุทยานอีกครั้ง กล่าวได้ว่าหมาสีเทาฝูงเล็ก ๆ ได้เปลี่ยนแปลงระบบนิเวศและภูมิประเทศของอุทยานแห่งชาติเยลโลสโตนไปในทางที่ดีขึ้น นับเป็นกรณีศึกษาที่สำคัญที่ทำให้นักนิเวศวิทยาตระหนักถึงความสำคัญของทุกบทบาทในระบบนิเวศ และความความสำคัญของความหลากหลายทางชีวภาพ จนในปีนี้ได้มีการกำหนดให้หัวข้อสำหรับวันคุ้มครองโลกประจำปี ค.ศ. 2019 คือ Protect Our Speciesเพื่อร่วมรณรงค์ให้ทั่วโลกเห็นความสำคัญ และช่วยกันปกป้องความหลากหลายทางชีวภาพเพื่อโลกและลูกหลานของเรา

 

ขอบคุณภาพจาก https://www.pinterest.com/pin/20688479510314673/?lp=true

 

ที่มา:
Ted Global (2013). George Monbiot: For more wonder, rewild the world. จาก https://www.ted.com/talks/george_monbiot_for_more_wonder_rewild_the_world เข้าถึงข้อมูลวันที่ 18 พฤศจิกายน 2562
สรณรัชฎ์ กาญจนะวณิชย์ (2014). เมื่อหมาป่าเปลี่ยนแม่น้ำ บทพิสูจน์ความสำคัญของสัตว์ผู้ล่า จาก https://thaipublica.org/2014/03/how-wolves-change-rivers/ เข้าถึงข้อมูลวันที่ 18 พฤศจิกายน 2562
Wikipedia. Trophic cascade. จาก https://en.wikipedia.org/wiki/Trophic_cascade เข้าถึงข้อมูลวันที่ 18 พฤศจิกายน 2562
Wikipedia. History of wolves in Yellowstone. จาก https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_wolves_in_Yellowstone เข้าถึงข้อมูลวันที่ 18 พฤศจิกายน 2562

ผู้เขียน : ปวิตา ลิขิตเดชาโรจน์