5 มิถุนายน วันสิ่งแวดล้อมโลก

ดร. ชนินทร์ สาริกภูติ กองวิชาการวิทยาศาสตร์ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.)

5 มิถุนายน ของทุกปี องค์การสหประชาชาติ (United Nations : UN) ได้กำหนดให้เป็น “วันสิ่งแวดล้อมโลก (World Environment Day)” เพื่อระลึกถึงจุดเริ่มต้นของความร่วมมือจากนานาชาติทั่วโลกในด้านสิ่งแวดล้อม จากการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยเรื่องสิ่งแวดล้อมของมนุษย์ (UN Conference on the Human Environment) เมื่อวันที่ 5 – 16 มิถุนายน พ.ศ. 2515 ณ กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน จุดเริ่มต้นครั้งนั้นได้รับความร่วมมือจาก 113 ประเทศทั่วโลก และมีผู้สังเกตการณ์ 1,500 คน จากหน่วยงานและองค์กรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม จึงเกิดเป็นการลงนามข้อตกลงให้จัดตั้ง โครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP: United Nations Environment Programme) ขึ้น เพื่อสร้างความตระหนักและร่วมกันแก้ไขปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม สำหรับประเทศไทย ได้ก่อตั้งสำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2518

ในปี พ.ศ. 2563 องค์การสหประชาชาติได้กำหนดหัวข้อเพื่อการรณรงค์วันสิ่งแวดล้อมโลกภายใต้หัวข้อ "Biodiversity" หรือ "ความหลากหลายทางชีวภาพ" มุ่งเน้นถึงสถานการณ์ที่เชื่อมโยงกับการดำรงชีวิต เช่น เหตุการณ์ไฟป่าทั่วโลก เหตุการณ์ตั๊กแตนระบาดทั่วแอฟริกาตะวันออก และโรคระบาดที่กำลังเป็นภัยคุกคามทั่วโลกในขณะนี้ สถานการณ์ทั้งหมดสะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ที่ต้องพึ่งพาอาศัยกันของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตบนโลก และยังมุ่งประเด็นไปที่แนวคิด Time for nature : find out what you can do “ถึงเวลาคืนลมหายใจให้กับธรรมชาติ” และการเตรียมโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นเพื่อสนับสนุนชีวิตบนโลกและการพัฒนามนุษย์

วันสิ่งแวดล้อมโลกปีนี้จัดขึ้นที่ประเทศโคลัมเบีย ในฐานะที่เป็นประเทศที่มีความสมบูรณ์ในสายพันธุ์ของพืชและสัตว์มากที่สุด โดยเฉพาะสายพันธุ์นกและกล้วยไม้ที่มีมากเป็นอันดับ 1 ของโลก ปัจจุบันเป็นช่วงที่มีการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ทำให้ประเทศไทยและอีกหลายประเทศต้องหยุดกิจกรรมทั้งหมด ส่งผลให้สิ่งแวดล้อมได้พักและฟื้นตัวให้กลับมาคืนความสมดุลอีกครั้ง

นอกจากนี้ ปัญหาวิกฤตปริมาณขยะพลาสติกเกิดขึ้นในหลายประเทศทั่วโลก ไม่เพียงแค่มีการรณรงค์ให้พลาสติกเหล่านี้กลับเข้าสู่ระบบและหมุนเวียนไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อลดผลกระทบจากมลพิษขยะพลาสติกในสิ่งแวดล้อม เพราะสิ่งแวดล้อมเป็นรากฐานของชีวิตและลมหายใจของมนุษย์ หากป่าไม้ พื้นดิน ทะเล และระบบนิเวศของโลกเสียสมดุลไป แหล่งอาหารของสัตว์ก็จะได้รับผลกระทบ รวมไปถึงมนุษย์ทุกคนที่อยู่บนโลกนี้ก็จะได้รับผลกระทบตามไปด้วยเช่นกัน

ที่มาข้อมูล :
World Environment Day 5 June : Time for nature. [ออนไลน์]. 2563, แหล่งที่มา https://www.un.org/en/observances/environment-day [2 มิถุนายน 2563]
Colombia to host 2020 World Environment Day on biodiversity. [ออนไลน์]. 2563, แหล่งที่มา https://www.unenvironment.org/news-and-stories/press-release/colombia-host-2020-world-environment-day-biodiversity [4 มิถุนายน 2563]
วันสิ่งแวดล้อมโลก 5 มิถุนายน คำขวัญ ความเป็นมา และความสำคัญ. [ออนไลน์]. 2563, แหล่งที่มา https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/1855566 [4 มิถุนายน 2563]
คำค้น : วันสิ่งแวดล้อมโลก (World Environment Day), ความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity)

ผู้เขียน : ดร. ชนินทร์ สาริกภูติ นักวิชาการ กองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
บรรณาธิการ (วิชาการ) : นางสาวอุมาภรณ์ เครือคำวัง ผู้อำนวยการกองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
บรรณาธิการ (ภาษา) : นายอานุภาพ สกุลงาม นักวิชาการ กองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
ผู้อนุมัติเผยแพร่ : นางสาวอุมาภรณ์ เครือคำวัง ผู้อำนวยการกองวิชาการ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.