จากการระบาดของไวรัสโควิด 19 หลายคนคงสงสัยหรือเคยได้ยินเรื่องของไวรัสกินปอดกันมาบ้าง วันนี้เราจะมาให้ความรู้เกี่ยวกับกลไกการติดเชื้อในปอดของไวรัสว่าเกิดขึ้นได้ยังไงมันกินปอดแบบไหนจะเหมือนปลวกแทะไม้แบบที่เค้าว่าหรือไม่
ในความเป็นจริงแล้วอาการปอดอักเสบไม่ได้เกิดขึ้นจากไวรัสโควิด 19 เท่านั้น แต่อาจเกิดได้จากทั้งไวรัสไข้หวัดใหญ่ และแบคทีเรียหลายชนิด อาการปอดอักเสบนอกจากจะเกิดจากไวรัสไปเติบโตเพิ่มจำนวนจนฆ่าเซลล์เจ้าบ้านแล้วนั้นยังเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของเราเองด้วย ตามปกติร่างกายของเรามีวิธีกำจัดเซลล์ที่ติดไวรัสโดยการฆ่าไวรัสไปพร้อมกับเซลล์ที่ติดเชื้อ
โดยเซลล์เม็ดเลือดขาวจะหลั่งโปรตีนในกลุ่มไซโตไคน์ (Cytokine) เพื่อส่งสัญญาณให้เซลล์ที่ติดเชื้อเกิดการทำลายตัวเอง (Apoptosis) และยังส่งผลให้บริเวณเนื้อเยื่อที่ติดเชื้อมีการอักเสบบวมแดงและมีการคั่งของน้ำเหลือง ซึ่งตามปกติกลไกดังกล่าวช่วยนำเซลล์เม็ดเลือดขาวเข้ามายังบริเวณที่ติดเชื้อ ส่วนสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปอดอักเสบได้ง่ายและรุนแรง เพราะไวรัสโควิด 19
มี Spike protein (S protein) ที่ช่วยยึดเกาะกับเซลล์เจ้าบ้านได้ง่าย แล้วยังมีเซลล์เอพีเทอเรียล (Epithelial cell) ในระบบทางเดินหายใจและถุงลมที่มีโปรตีน ACE2 (Angiotensin-Converting Enzyme 2) ที่สามารถจับกับ Spike protein (S protein) ของโควิดบนผิวเซลล์เป็นจำนวนมาก ทำให้ไวรัสแพร่กระจายในปอดและถุงลมได้อย่างรวดเร็ว หากเซลล์ไหนติดเชื้อก็จะโดนทำลายเพื่อตัดไฟแต่ต้นลม แต่ระบบภูมิคุ้มกันของเราก็ยังเร็วไม่เท่าไวรัสที่แพร่ติดเซลล์ข้างเคียงไปเสียแล้ว เนื้อเยื่อในปอดจึงถูกทำลายเป็นวงกว้างทั้งจากไวรัสและระบบภูมิคุ้มกันของเจ้าบ้านเอง การอักเสบยังทำให้เกิดการหลั่งของเหลวออกมาจำนวนมากจนไปขัดขวางการรับ ออกซิเจนในถุงลมจนเกิดอาการระบบหายใจล้มเหลวเฉียบพลันในที่สุด
จะเห็นว่าจริง ๆ แล้วเชื้อไวรัสโควิด 19 นั้นไม่ได้กัดกินปอดของเราโดยตรง แต่สร้างความเสียหายร้ายแรงให้กับปอดจนเกิดภาวะอาการปอดอักเสบและระบบหายใจล้มเหลวฉับพลัน เพราะฉะนั้นทุกคนอย่าลืมสวมใส่หน้ากากอนามัยตลอดเวลาที่ออกไปในสถานที่ที่มีผู้คนพลุกพล่าน ล้างมือด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์ บ่อย ๆ ปฏิบัติตัวตามมาตรการป้องกันโรคโควิด 19 และรักษาสุขภาพร่างกายกันด้วยนะคะ
Spike protein (S protein) จับกับ ACE2 นำไวรัสเข้าสู่เซลล์
การเกิดน้ำท่วมปอดจากปอดอักเสบ
ผู้เขียน: นางสาวภัทราพร แสนเทพ
ที่มาของรูปภาพ:
https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/pneumonia
ที่มาของแหล่งข้อมูล:
Panagis Galiatsatos, M.D., M.H.S. Johns Hopkins Medicine. What Coronavirus Does to the Lungs. [ออนไลน์]. 13 เมษายน 2020, แหล่งที่มา:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/what-coronavirus-does-to-the-lungs [12 มกราคม 2564]
NIH National Heart, Lung, and Blood Institute. Pneumonia. [ออนไลน์]. 2019, แหล่งที่มา:
https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/pneumonia [12 มกราคม 2564]
The conversation. What is the ACE2 receptor, how is it connected to coronavirus and why might it be key to treating COVID-19? The experts explain. [ออนไลน์]. 14 พฤษภาคม 2020, แหล่งที่มา: