โรคซึมเศร้า (Major Depressive Disorder หรือ MDD) เป็นโรคทางจิตเวชที่เกิดจากความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมอง สามารถรักษาให้หายได้โดยการเข้าพบจิตแพทย์ เพื่อพูดคุยให้คำปรึกษา การทำกิจกรรมจิตบำบัด (Psychotherapy) แบบรายบุคคลและแบบกลุ่ม ร่วมกับการใช้ยา ซึ่งพิจารณาตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละคน ทั้งนี้มีผู้ป่วยจำนวนมากพบว่าวิธีการรักษาที่กล่าวข้างต้นไม่ได้ผลดีอย่างที่ควรจะเป็น เพราะการพูดคุย หรือทำกิจกรรมอย่างเปิดใจเป็นเรื่องยากเกินไป อีกทั้งยาหลายชนิดยังส่งผลระยะยาวต่อสุขภาพอีกด้วย ทำให้มีการวิจัยและพัฒนาวิธีการบำบัดโรคซึมเศร้าที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแห่งเซาท์ออสเตรเลีย (University of South Australia) ได้เผยแพร่ผลการศึกษาเกี่ยวกับการรักษาโรคซึมเศร้าด้วยการออกกำลังลงในวารสารเวชศาสตร์การกีฬาแห่งอังกฤษ (British Journal of Sports Medicine) โดยให้อาสาสมัครที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้าจำนวน128,119 คน ออกกำลังกายแบบต่าง ๆ เช่น เดิน วิ่ง โยคะ พิลาทิส เป็นต้น ที่ไม่หักโหมจนเกินไป ใช้เวลาประมาณ 10-30 นาที อย่างต่อเนื่องเป็นเวลาประมาณ 12 สัปดาห์ ช่วยให้สุขภาพจิตของอาสาสมัครดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด และได้ผลดีกว่าการรักษาด้วยการเข้ารับการปรึกษาและใช้ยาถึง 1.5 เท่า
แม้ที่ผ่านมาจะมีจิตแพทย์ และผู้เชียวชาญด้านจิตประสาทออกมาอธิบายว่าการออกกำลังกายอย่างเหมาะสม ส่งผลดีต่อทั้งร่างกายและจิตใจ แต่ก็ยังไม่มีงานวิจัยอย่างจริงจังมารองรับ ผลการศึกษาในครั้งนี้จึงเป็นสิ่งยืนยันอย่างดีเยี่ยมที่ช่วยให้เห็นประโยชน์ของการออกกำลังกาย นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแห่งเซาท์ออสเตรเลียจึงแนะนำให้ผู้ป่วยโรคซึมเศร้า และผู้ป่วยจิตเวชอื่น ๆ รวมทั้งผู้ที่มีความเครียด วิตกกังวล ไม่สดชื่นแจ่มใส ให้หันมาออกกำลังในแบบที่ตัวเองชอบหรือสนใจ เพื่อลดภาวะดังกล่าว สร้างสุขภาพกายและสุขภาพใจที่ดีอย่างง่าย ๆ ด้วยตัวเอง
เรียบเรียงโดย: มณีพลอย มาธรรม อาสาสมัคร กองวิชาการวิทยาศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ อพวช.
Link ที่เกี่ยวข้อง:
Exercise more effective than medicines to manage mental health. [ออนไลน์]. 23 กุมภาพันธ์ 2566. แหล่งที่มา: https://www.sciencedaily.com/releases/2023/02/230223193417.htm
[27 กุมภาพันธ์ 2566]
การรักษาโรคซึมเศร้า.[ออนไลน์].2018.แหล่งที่มา: https://www.rama.mahidol.ac.th/ramamental/generalknowledge/05282014-1001
[27 กุมภาพันธ์ 2566]
การออกกำลังกายคือยาแก้ซึมเศร้าชั้นดี [ออนไลน์]. 27 มิถุนายน 2565 แหล่งที่มา: https://www.thaihealth.or.th/?p=226295 [27 กุมภาพันธ์ 2566]
โดยทั่วไปแล้วเราอาจจะเคยได้ยิน หรือรู้จักเฉพาะฝาแฝดแท้ และฝาแฝดเทียม เท่านั้น แต่รู้หรือไม่ว่ายังมีฝาแฝดกึ่งแท้ด้วยนะ
เมื่อเอ่ยถึง ฉลาม หลายคนมักจะนึกถึงภาพของเพชรฆาตแห่งท้องทะเล แต่รู้หรือไม่ว่า เมื่อ 400 ล้านปีก่อน ในปลายยุคดีโวเนียน ฉลามเคยแหวกว่ายเป็นนักล่าในมหานทีแห่งท้องน้ำจืดด้วยเช่นกัน
ไข้หวัดสเปน เคยระบาดใหญ่ทั่วโลกเมื่อกว่า 100 ปีแล้วและคร่าชีวิตคนทั่วโลกกว่า 50 ล้านคน โดยเริ่มระบาดในปี พ.ศ. 2461 ไข้หวัดสเปนเกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนาชนิด A (H1N1) โดยที่มาอาจคล้ายกับไข้หวัดนก และโรคโควิด-19 คือมีการแพร่เชื้อจากสัตว์มาสู่คน และมีอาการคล้ายกับไข้หวัดทั่วไป คือ เป็นไข้ ไอ จาม คลื่นไส้ ปวดเมื่อตามร่างกาย และท้องเสีย
หลายคนคงทราบว่า แตงโมเป็นผลไม้ฤทธิ์เย็น ทำให้เข้าใจผิดว่าแตงโมเป็นของแสลงสำหรับผู้ที่เป็นไข้
เพราะในนมวัว หรือนมจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม จะมีน้ำตาลที่ชื่อว่าแล็กโทส (lactose) เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้ว หากร่างกายของมีภาวะพร่องเอนไซม์แล็กเทส (lactase deficiency)
ปกติในร่างกายมนุษย์เรามีกลไกในการทำงานที่ค่อนข้างซับซ้อน แต่ทุกอย่างที่ธรรมชาติสร้างสรรค์และออกแบบมาให้นั้นล้วนมีหน้าที่ของมัน น้ำลายก็เช่นกัน!!!
แสงแดดอ่อนๆ ในยามเช้าจะช่วยลดการสร้างฮอร์โมนเมลาโทนิน ซึ่งเมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนที่ช่วยในการนอนหลับ
สิ่งมีชีวิตทุกชนิดล้วนแต่ต้องการการพักผ่อน ไม่ว่าจะเป็นการหยุดนิ่งอยู่กับที่ การนั่ง หรือการนอน ซึ่งเป็นการพักผ่อนที่ดีที่สุดสำหรับเราชาวมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอีกหลายชนิด แต่มีสิ่งมีชีวิตที่ต้องเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลาทั้งชีวิตของมัน นั่นก็คือ “ปลาฉลาม”
เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จฯ เยี่ยมราษฎรในเขตจังหวัดนราธิวาส ทรงพบว่า ดินในพื้นที่พรุที่สูบน้ำออกเพื่อนำดินในพื้นที่มาใช้ทำการเกษตร
ได้มีการแปรสภาพกลายเป็นดินเปรี้ยวจัด ทำให้การเพาะปลูกไม่สามารถทำได้ ซึ่งการแปรสภาพเป็นดินเปรี้ยวจัดนี้ เกิดมาจากดินที่มีอินทรียวัตถุและซากพืชเน่าเปื่อยปกคลุมอยู่
ด้านบน ที่ระดับความลึก 1-2 เมตร ดินจึงมีลักษณะเป็นดินเลนสีเทาปนน้ำเงินและมีสารประกอบกำมะถันหรือที่เรียกว่า สารประกอบไพไรท์ (Pyrite : FeS2) ปะปนอยู่จำนวนมาก
จากการระบาดของไวรัสโควิด 19 หลายคนคงสงสัยหรือเคยได้ยินเรื่องของไวรัสกินปอดกันมาบ้าง วันนี้เราจะมาให้ความรู้เกี่ยวกับกลไกการติดเชื้อในปอดของไวรัสว่าเกิดขึ้นได้ยังไงมันกินปอดแบบไหนจะเหมือนปลวกแทะไม้แบบที่เค้าว่าหรือไม่
Heat – sensitive organ หรืออวัยวะรับความร้อนของงู เป็นอวัยวะพิเศษที่ทำให้งูสามรถรับรับรู้ต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิได้อย่างรวดเร็ว จึงเป็นตัวช่วยของงูในการตรวจหาเหยื่อและล่าเหยื่อได้เป็นอย่างดี ซึ่งอวัยวะรับความร้อนนี้มี 2 แบบด้วยกัน
คอลลาเจน คือ เส้นใยโปรตีนชนิดหนึ่งที่ร่างกายมนุษย์ทุกคนสามารถสร้างขึ้นเองได้ตามธรรมชาติ
รู้หรือไม่ ปีแสง (light years)คือ หน่วยของระยะทางไม่ใช่เวลา มักใช้บอกระยะของวัตถุในอวกาศที่อยู่ห่างกันมากๆ ซึ่งมีระยะทางเท่ากับ 9,460,730,472,580.8 กิโลเมตร หรือเทียบได้กับระยะที่แสงเดินทางเป็นเวลา 1 ปีนั่นเอง หน่วยของระยะทางอื่นๆ ที่นิยมใช้กันในทางดาราศาสตร์ ได้แก่ หน่วยดาราศาสตร์ (astronomical unit; AU)มีระยะทาง 149,597,870,691 กิโลเมตร เท่ากับระยะห่างระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ และพาร์เซ็ก (parsec; pc)มีระยะทางประมาณ 30 ล้านๆกิโลเมตร เท่ากับความสูงของสามเหลี่ยมมุมฉากที่มีพื้นกว้าง 1 AU และมีมุมยอด 1 ฟิลิปดา (หน่วยวัดมุมมีค่า 1 ใน 60 ของ 1 องศา)
หอยสามารถจำศีลได้ทุกช่วงอายุ การจำศีลส่วนใหญ่จะพบในช่วงฤดูร้อน หรืออาจเรียกว่า “การจำศีลชั่วคราว” การจำศีลชั่วคราวในธรรมชาติจะเกิดขึ้นในฤดูร้อนที่อุณหภูมิสูงและความชื้นต่ำ หอยทากบกแต่ละกลุ่มจะมีพฤติกรรมการจำศีลที่แตกต่างกันไป
โดยทั่วไปธรรมชาติสร้างให้เพศเมียเป็นฝ่ายที่อุ้มท้อง แต่“ม้าน้ำ”นั้นแตกต่างออกไป โดยที่ม้าน้ำเพศผู้นั้นจะอุ้มท้องแทนเพศเมีย เมื่อถึงฤดูผสมพันธ์เพศผู้จะมีการเปลี่ยนแปลงสีสันให้สวยงามขึ้นเพื่อดึงดูดเพศเมียเข้ามาหา จากนั้นเพศผู้จะใช้หางโอบกอดเพศเมียและดึงเข้ามา โดยที่ทั้งคู่จะแอ่นส่วนท้องประกบเข้าหากัน เพศเมียจะปล่อยไข่ลงไปในถุงหน้าท้อง (Brood pouch) ของตัวผู้ จากนั้นตัวผู้ก็จะปล่อยน้ำเชื้อมาผสมกับไข่และฟักเป็นตัวอ่อนภายในถุงหน้าท้อง โดยตัวผู้ต้องอุ้มท้องเป็นเวลาประมาณ 2-4 สัปดาห์ เมื่อครบกำหนดแล้ว ม้าน้ำตัวผู้จะบีบกล้ามเนื้อส่วนท้องและพ่นลูกม้าน้ำทั้งหมดออกจากถุงหน้าท้อง
