การนวด (Kneading) ของเจ้าเหมียว คือการที่แมวใช้อุ้งเท้าของขาหน้าเหยียดออก และกดลงบนสิ่งของต่าง ๆ เช่น หมอน ผ้าห่ม โซฟา รวมถึงร่างกายของแมว และของมนุษย์ มีลักษณะย้ำ ๆ ซ้ำ ๆ เป็นจังหวะ อีกทั้งยังมีการหุบและกางออกของกรงเล็บอีกด้วย ทาสแมวบางคนเรียกพฤติกรรมการนวดของแมวว่า “การทำบิสกิต” (Making Biscuits) เพราะท่าทางการนวด คล้ายกับท่าทางการนวดแป้งขนมปังของมนุษย์
จากการศึกษาของสัตวแพทย์และนักพฤติกรรมสัตว์พบว่า แมวนั้นมีพฤติกรรมการนวดตั้งแต่ยังเป็นลูกแมวที่ดูดนมจากแม่ โดยพบว่าการนวดของลูกแมวกระตุ้นการทำงานของฮอร์โมนออกซิโตซิน (Oxytocin) ที่สร้างจากต่อมใต้สมอง และเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำนม ขณะเดียวกันฮอร์โมนนี้ยังเกี่ยวข้องกับการเกิดความผูกพันในแม่แมวและลูกแมว อีกทั้งบริเวณเต้านมมีต่อมขนาดเล็ก เมื่อถูกกระตุ้นด้วยการสัมผัสจากลูกแมว จะปลดปล่อยฟีโรโมน (Pheromone) ที่ทำให้ลูกแมวรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย และผูกพันกับแม่มากขึ้น
พฤติกรรมการนวดของแมวอาจเกี่ยวข้องกับการสื่อสารด้วยกลิ่น เนื่องจากบริเวณอุ้งเท้าของแมวเต็มไปด้วยเส้นประสาทที่ไวต่อการรับความรู้สึกต่าง ๆ จึงเป็นส่วนที่บอบบาง และอ่อนไหว การนวดของแมวอาจเป็นการสื่อถึงความรัก ความไว้วางใจ ความพึงพอใจ ทำให้เจ้าแมวแสดงพฤติกรรมการนวดออกมาเวลางีบหลับในที่นอน หมอน ผ้าห่มเนื้อนุ่มสบาย รวมถึงเวลาที่ลูบไปตามลำตัว หรือเกาคางซึ่งทำให้แมวรู้สึกผ่อนคลาย การนวดยังทำให้ต่อมกลิ่นที่เท้าแมวเกิดการปล่อยกลิ่นเฉพาะตัว กลิ่นของแมวจะติดอยู่บนของสิ่งนั้น เพื่อสื่อสารกับแมวตัวอื่นว่า “นี่คือของของฉัน” และ “นี่คืออาณาเขตของฉัน” อีกด้วย
นอกจากสิ่งที่กล่าวมาในข้างต้น นักพฤติกรรมสัตว์ยังพบว่าทั้งแมวและเสือซึ่งเป็นสัตว์ที่อยู่ในวงศ์ Felidae ยังมีพฤติกรรม “เตรียมที่นอน” หรือการแสดงพฤติกรรมนวดพื้นที่ที่ใช้นอนหลับ เช่น นวดลงบนหญ้า บนผ้า เป็นต้น ทั้งนี้ยังพบว่าการนวดเกี่ยวข้องกับการยืดเส้นเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ และการแสดงความพร้อมเข้าสู่ช่วงผสมพันธุ์อีกด้วย บางทฤษฎีอธิบายว่าแมวที่ถูกแยกจากแม่ หรือหย่านมเร็วเกินไป จะมีพฤติกรรมการนวด เนื่องจากโหยหาความรักจากแม่ แต่จากผลการศึกษากลับพบว่าไม่ว่าจะถูกแยกจากแม่ช้าหรือเร็ว แมวก็ยังคงมีพฤติกรรมการนวดอยู่ แต่อาจไม่แสดงออกให้เราเห็นเท่านั้นเอง
เรียบเรียงโดย: ปวิตา ลิขิตเดชาโรจน์ นักวิชาการ กองวิชาการวิทยาศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์
แหล่งข้อมูล:
IS MY CAT'S KNEADING NORMAL?. [ออนไลน์]. 2022, แหล่งที่มา: https://www.aaha.org/your-pet/pet-owner-education/ask-aaha/is-my-cats-kneading-normal/ [27 ธันวาคม 2565]
Why do cats knead?. [ออนไลน์]. 2022, แหล่งที่มา: https://theconversation.com/why-do-cats-knead-192743 [27 ธันวาคม 2565]