ภาพจาก http://earthsci.org/space/space/tektites/tektites.html
อุลกมณี (Tektite) คือ หินที่มีลักษณะเป็นแก้ว เกิดจากการที่อุกกาบาตขนาดใหญ่พุ่งชนพื้นผิวโลก แรงกระแทกทำให้ชั้นหินหลอมละลาย และบางส่วนของหินหลอมละลายนั้นถูกดีดออกสู่ชั้นบรรยากาศก่อนตกลงบนผิวโลกอีกครั้ง การที่หินหลอมละลายแข็งตัวขณะร่วงหล่นทำหินหลอมละลายหรืออุลกมณีมีรูปทรงลู่ลม และมีขนาดเล็กเท่าเม็ดทรายน้ำหนักไม่กี่กรัม ไปจนถึงก้อนหินขนาดใหญ่ที่อาจมีน้ำหนัก 15 กิโลกรัม อุลกมณีสามารถมีอายุประมาณ 750,000 ปี ถึง 35.5 ล้านปี
โดยทั่วไปอุลกมณีจะมีสีดำทึบ และผิวขรุขระ แต่บางพื้นที่จะพบอุลกมณีสีเขียว หรือสีน้ำตาลโปร่งแสง มีองค์ประกอบหลักเป็นแร่ซิลิกา หรือซิลิคอนไดออกไซด์ (Silica หรือ Silicon Dioxide) ประมาณร้อยละ 70 ถึง 98 และยังประกอบด้วยอนุภาคของแร่ lechatelierite ซึ่งเกิดจากการหลอมผลึกควอตซ์ด้วยอุณหภูมิ และแรงดันสูง ต่างจากหินออบซิเดียน (Obsidian) ที่มีแร่ซิลิกาสูงเช่นเดียวกัน แต่เกิดจากการเย็นตัวของหินหลอมภูเขาไฟ ระดับความแข็งของอุลกมณีอยู่ที่ประมาณ 6 ถึง 7 ตามโมห์สเกล (Mohs' Scale of Hardness) โดยเรียงลำดับ 1 มีความแข็งเท่าแร่ทัลก์ ถึงลำดับ 10 มีความแข็งเท่าเพชร
เนื่องจากการพุ่งชนของอุกกาบาตรมีความรุนแรงมาก ทำให้สามารถพบอุลกมณีได้ในบริเวณกว้างจากจุดที่อุกกาบาตตกสู่พื้น ครอบคลุมพื้นที่ทะเลและภูเขา ซึ่งอยู่มีประมาณร้อยละ 10 ของพื้นผิวโลก ทั้งบริเวณทวีปออสเตรเลีย ทะเลแคริเบียน ประเทศไอเวอรี่โคสต์ ทวีปยุโรปตอนกลาง และประเทศในทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยมีการพบอุลกมณี และมีชื่อเรียกแตกต่างกัน เช่น หยดน้ำฟ้า สะเก็ดดาว คดปลวก พลอยจันทรคราส เป็นต้น
เรียบเรียงโดย นุชจริม เย็นทรวง กองวิชาการวิทยาศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.)
แหล่งที่มา:
“Tektites” [ออนไลน์]. แหล่งที่มา https://www.jsg.utexas.edu/npl/outreach/tektites/ [28 มกราคม 2565]
“Tektites” [ออนไลน์]. 2561 แหล่งที่มา https://australian.museum/learn/minerals/shaping-earth/tektites/#:~:text=Tektites%20are%20small%2C%20pebble%2Dlike,melt%20on%20their%20return%20journey. [28 มกราคม 2565]
“อุลกมณี (tektite)” [ออนไลน์]. แหล่งที่มา http://www.mitrearth.org/1-19-tektite/ [28 มกราคม 2565]
“VERY QUICK GUIDE TO TEKTITES” [ออนไลน์]. 2561 แหล่งที่มา https://www.tektites.info/quick-guide [28 มกราคม 2565]
หมายถึง กระบวนการการสืบพันธ์ุของสิ่งมีชีวิตแบบไม่อาศัยเพศแบบหนึ่ง โดยตัวอ่อนจะเกิดและพัฒนาจากไข่ที่ไม่มีการผสมกับอสุจิ พบได้ในพืชและสัตว์บางชนิด สำหรับสัตว์ เช่น เพลี้ยอ่อน ผึ้ง ปลาหางนกยุง ปลาฉลามหัวค้อน และแม้กระทั่งสัตว์เลื้อยคลานอย่างมังกรโคโมโด
ย่อมาจาก Persistent Organic Pollutants คือ สารมลพิษที่ตกค้างยาวนาน หรือเรียกง่าย ๆ ว่าสารพ็อพ
สภาวะอากาศที่มีสารพิษ เช่น ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (Carbon Monoxide) ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (Sulfur Dioxide) ก๊าซออกไซด์ของไนโตรเจน (Oxide of Nitrogen) ก๊าซโอโซน (Ozone) สารประกอบไฮโดรคาร์บอน (Hydrogen compound) สารตะกั่ว (Lead) ฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน (PM10) และฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5) เมื่อปริมาณสารพิษอยู่ในระดับสูงและมีระยะเวลานานพอ ย่อมก่ออันตรายแก่สิ่งมีชีวิต มนุษย์ สัตว์ พืช หรือทรัพย์สิน
ภาวะผิดปกติทางจิตใจจากเหตุการณ์รุนแรงโดยผู้ป่วยอาจจะประสบเหตุการณ์ร้ายแรงจนเกิดผลกระทบต่อจิตใจรุนแรง ส่งผลให้สารสื่อประสาทในสมองทำงานผิดปกติ ทั้งประสบเหตุด้วยตนเอง เป็นผู้อยู่ในเหตุการณ์ หรือคนใกล้ชิดประสบเหตุนั้นๆ
ในทางวัสดุศาสตร์ ความแข็ง เป็นสมบัติภายในวัสดุ (intensive property) ที่แสดงความสามารถต้านทานหรือทนต่อการเสียรูปแบบถาวร
เป็นกระแสลมที่มีความเร็วสูง ราว 200-400 กม./ชม. มักเกิดที่ระดับความสูงราว 7-16 กม. เหนือพื้นโลก กระแสลมกรด
เทคโนโลยีไอทีเพื่อสิ่งแวดล้อม เป็นแนวคิดในการบริหารจัดการและเลือกใช้เทคโนโลยีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ดที่มีค่าความร้อนมากผิดปกติที่เกิดขึ้นผิวโลก ซึ่งเราสามารถตรวจวัดได้โดยใช้อุปกรณ์ตรวจวัดค่าความร้อน (Thermal sensor) ที่ติดตั้งอยู่บนดาวเทียมสำรวจโลก (Earth Observation Satellite)
ชุดโปรแกรมที่สามารถซ่อนตัวอยู่ในคอมพิวเตอร์หรือนำมาใช้เพื่อซ่อนมัลแวร์* (Malware)
