ปลาเสือพ่นน้ำ (Archer fish) นักล่าปืนไวแห่งสายน้ำ

ภาพจาก : http://www.warrenphotographic.co.uk/photography/bigs/05140-Archer-Fish-jetting-at-spider.jpg

ปลาเสือพ่นน้ำ (Archer fish) นักล่าปืนไวแห่งสายน้ำ

   ปลา จัดเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีกระดูกสันหลัง ที่มีจำนวนชนิดมากกว่าสิ่งมีชีวิตในกลุ่มนี้รวมกันทั้งโลก ทั้งที่อาศัยอยู่ในน้ำทะเล น้ำกร่อย และน้ำจืด แต่ละชนิดก็มีอาหารและรูปแบบการหาอาหารที่แตกต่างกัน โดยปลาบางชนิดอาจจะกินพืช กินสัตว์ หรือทั้งพืชและสัตว์ โดยทั่วไปวิธีการหารอาหารของปลาจะมีการหาอาหารคล้าย ๆ กันก็คือ การงับเหยื่อ การล่าเป็นฝูง แต่จะมีปลาบางชนิดที่กระโดดงับเหยื่อขึ้นมาจากผิวน้ำ และที่พิเศษคือ ยังมีปลาที่สามารถยิงหรือพ่นน้ำใส่เหยื่อเพื่อเป็นอาหาร ซึ่งลักษณะพิเศษแบบนี้นึกถึงปลาชนิดใดไม่ได้ และปลาชนิดนั้นก็คือ “ ปลาเสือพ่นน้ำ” นั่นเอง

   ปลาเสือพ่นน้ำ ชื่อสกุลของปลาเสือพ่นน้ำ คือ Toxotes เป็นภาษากรีก แปลว่า "นักยิงธนู" นักเลี้ยงปลาทั่วโลกก็รู้จักมันในชื่อทางการค้าว่า "Archer fish" หรือปลานักยิงธนูนั่นเอง เพราะปลาเสือสามารถฉีดพ่นน้ำได้ ลักษณะมีรูปร่างเป็นสามเหลี่ยมเพื่อที่จะว่ายน้ำได้รวดเร็ว ปากกว้างมีขนาดใหญ่เฉียงลงด้านล่างจะสามารถกินเหยื่อที่มีขนาดใหญ่จำพวกแมลง เป็นต้น และจงอยปากยืดหดได้เพราะเมื่อปลาเสือพ่นน้ำนำน้ำเข้าไปในแก้มและดันน้ำออกมาโดยใช้จงอยควบคุมแรงดันของน้ำที่พ่นหรือยิงออกไปซึ่งสามารถพ่นน้ำได้ไกลถึงเกือบ 2 เมตร มีตากลมโตสามารถกลิ้งตาหรือกรอกตาไปด้านบนได้และเป็นอวัยวะพิเศษที่สามารถมองเหยื่อที่อยู่ด้านบนผิวน้ำได้ดี เกล็ดสาก ครีบหลังแบ่งออกเป็น 2 ตอน ตอนแรกเป็นครีบแข็ง ตอนหลังเป็นครีบอ่อนมีลักษณะใสโปร่งแสง พื้นลำตัวสีขาวอมเหลือง มีจุดวงกลมสีดำขนาดใหญ่ ประมาณ 3 - 4 จุด ขนาดโตเต็มที่ประมาณ 30 - 40 เซนติเมตร อยู่กันเป็นฝูงหากินอยู่ตามผิวน้ำ ปลาเสือจะกินแมลงที่อยู่เหนือน้ำ นอกจากนี้แล้วยังกินสัตว์ขนาดเล็กกว่า เช่น ปลาขนาดเล็ก, กุ้งฝอย เป็นต้น พบได้ตามแม่น้ำลำคลองแหล่งกระจายพันธุ์ของปลาในสกุล Toxotes หรือปลาเสือพ่นน้ำจะอยู่บริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ลงไปจนถึงทวีปออสเตรเลีย มีการสำรวจค้นพบได้ถึง 7 ชนิดพันธุ์ เฉพาะในเมืองไทยก็มีถึง 3 ชนิดพันธุ์ (species) ดังนี้

1. ปลาเสือพ่นน้ำธรรมดา 
ชื่อวิทยาศาสตร์ Toxotes chatareus
ชื่อทางการค้า Seven-spot Archerfish, Largescale Archerfish 
เป็นตัวที่พบเห็นได้ทั่วไป ส่วนมากอาศัยอยู่ตามบริเวณปากแม่น้ำ ลำคลอง หนอง บึง ที่มีทางเชื่อมต่อกับปากแม่น้ำติดทะเล พบได้มากทั้งทางภาคกลางและภาคใต้ 

2. ปลาเสือพ่นน้ำนครสวรรค์ หรือปลาเสือพ่นน้ำเกล็ดถี่ 
ชื่อวิทยาศาสตร์ Toxotes microlepis
ชื่อทางการค้า Smallscale Archerfish 
บางคนก็เรียกว่าปลาเสือพ่นน้ำน้ำจืด เพราะพบได้มากในจังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งเป็นแหล่งน้ำจืดสนิท มีขนาดค่อนข้างเล็กกว่าเพื่อน แต่มีสีสันเหลืองเข้มสวยงาม สามารถนำมาเลี้ยงในตู้ปลาได้ดีกว่าปลาเสือพ่นน้ำชนิดอื่น

3. ปลาเสือพ่นน้ำน้ำกร่อย 
ชื่อวิทยาศาสตร์ Toxotes jaculatrix
ชื่อทางการค้า Banded Archerfish
สามารถพบได้ทั้งปากแม่น้ำและบริเวณชายฝั่งทั่วไป มีขนาดใหญ่กว่าปลาเสือพ่นน้ำชนิดอื่นๆ การนำมาเลี้ยงต้องปรับสภาพน้ำเสียก่อน ซึ่งบางตัวก็ใช้เวลานานมากปลาเสือพ่นน้ำ ณ ปัจจุบันนี้กลายเป็นปลาที่ผู้คนทั่วไปสามารถเลี้ยงได้เป็นปลาสวยงาน ไว้ดูเพื่อความเพลิดเพลิน หรือเลี้ยงเพื่อดึงดูดลูกค้าเข้าร้าน ตามร้านอาหาร ซึ่งนิยมเลี้ยงกันเพราะลวดลายที่สวยงามและพฤติกรรมอันมหัศจรรย์ตามของชื่อของปลา “ปลาเสือพ่นน้ำ”

แหล่งที่มาข้อมูล : http://pet.kapook.com/view2547.html
https://th.wikipedia.org/wiki/ปลาเสือพ่นน้ำ
http://www.thaifancyfish.com/

เรียบเรียงโดย : วันชนะ ทองพูน