“นักประดิษฐ์” ไม่ยากอย่างที่คิด

ทราบกันไหมว่าวันที่ 2 กุมภาพันธ์ของทุกปี ประเทศไทยได้กำหนดให้เป็น “วันนักประดิษฐ์ของไทย” เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่ท่านทรงมีพระปรีชาสามารถในด้านการประดิษฐ์ ทรงคิดค้นกังหันน้ำชัยพัฒนา เพื่อช่วยแก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม และอื่น ๆ อีกมากมาย จนได้รับการยกย่องในฐานะพระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย หลายคนมองว่าการเป็นนักประดิษฐ์เป็นเรื่องยาก และไกลตัว แต่ความจริงแล้วทุกคนล้วนมีโอกาสในการเป็นนักประดิษฐ์ได้ทั้งนั้น หากเรามีจินตนาการ มีความคิดสร้างสรรค์ แล้วลงมือสร้างผลงานนั้นออกมา โดยมีเป้าหมายเพียงแค่เพื่อตอบสนองความต้องการบางอย่างในชีวิตประจำวัน หรือจะต่อยอดเพื่อการค้าขายบางคนอาจมองว่าเป็นงานอดิเรก ได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ พัฒนา และปรับปรุงสิ่งที่มีอยู่ให้ดีขึ้นกว่าเดิม หรือทดลองสร้างสิ่งใหม่ ๆ ขึ้นมาทดแทน ซึ่งก่อนที่จะได้สิ่งใหม่ออกมานั้น คนส่วนหนึ่งมักเริ่มต้นด้วยการศึกษาจากสิ่งที่มีอยู่แล้ว และมีคำถามเกิดขึ้น โดยคำถามที่เกิดจากความสงสัยเหล่านี้เองจะช่วยนำเราไปสู่การสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ที่แปลกใหม่ได้ในที่สุด
ก้าวแรกของการเป็นนักประดิษฐ์อาจเริ่มต้นด้วยขั้นตอนง่าย ๆ ที่เรียกว่า “4D” ดังนี้
(ที่มาของ 4D: New York Hall of Science, USA )

1. Deconstruction: รื้อถอน และวิเคราะห์ โดยทำความเข้าใจว่าวัสดุที่อยู่ตรงหน้ามีคุณสมบัติอย่างไร
2. Discovery: ค้นคว้า เรียนรู้ และเปรียบเทียบว่าวัสดุดังกล่าวหาได้จากที่ใด สามารถใช้ประโยชน์จากสิ่งนั้นได้อย่างไรบ้าง
3. Design and Make: ออกแบบ และลงมือทำ นำความรู้จาก 2 ขั้นตอนแรกมาปรับใช้ ออกแบบสร้างเป็นชิ้นงาน
4. Display; จัดแสดงผลงาน ซึ่งจะนำไปสู่การแลกเปลี่ยนความรู้จากการลองผิดลองถูก ช่วยให้เราสามารถปรับปรุงผลงานของตน และคนอื่นก็อาจนำความรู้ไปพัฒนาต่อยอดได้อีก
เมื่อเราลองมองย้อนกลับไปในอดีต จะพบว่าสิ่งประดิษฐ์ทั้งหลายที่คิดขึ้นมาได้ และใช้อยู่ในปัจจุบัน ล้วนประยุกต์มากจากสิ่งรอบตัวที่มีอยู่ก่อนแล้วทั้งสิ้น ยกตัวอย่างเช่น เครื่องบิน ที่ได้เลียนแบบมาจากการบินของนก ดังนั้นหากเรารู้จักสังเกตสิ่งที่อยู่รอบ ๆ ตัว และลองใช้ขั้นตอน 4D ข้างต้นนี้แล้ว นี่อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นของการเป็นนักประดิษฐ์ในอนาคต ซึ่งการประดิษฐ์คิดค้นสิ่งใหม่ ๆ นับเป็นปัจจัยที่สำคัญอย่าง หนึ่งในการส่งเสริมสถานะทางเศรษฐกิจของประเทศ


เรียบเรียงโดย นางสาวภัทราพร ทองเกษร