ตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา นักธรณีวิทยาพยายามหาคำตอบว่าจริง ๆ แล้วภายในโลกของเราประกอบไปด้วยอะไรบ้าง จนกระทั่งมีการสำรวจผ่านวิธีธรณีฟิสิกส์และการใช้คลื่นไหวสะเทือน โดยใช้การยิงคลื่นในตัวกลาง (Body wave) จากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว ผ่านเข้าไปในโลกทุกทิศทาง เมื่อคลื่นเกิดการหักเหหรือสะท้อนกลับหมด หรือมีความเร็วคลื่นที่เปลี่ยนแปลงไป ก็จะบ่งบอกถึงสถานะของแข็ง ของเหลว และก๊าซ
คลื่นในตัวกลาง สามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือคลื่นปฐมภูมิ หรือ P-wave เป็นคลื่นที่สามารถผ่านได้ทุกสถานะ ทั้งของแข็ง ของเหลว และก๊าซ ในขณะที่คลื่นทุติยภูมิ หรือ S-Wave เป็นคลื่นที่สามารถผ่านได้เพียงของแข็งเท่านั้น นั่นหมายความว่า หากโลกเป็นเนื้อเดียวกัน คลื่นไหวสะเทือนที่ลงไปจะต้องมีความเร็ว อัตราเร็วและทิศทางที่คงที่ แต่ผลที่ได้ออกมากลับแสดงให้เห็นถึงความเร็วและทิศทางที่เปลี่ยนแปลงไปของคลื่น P-Wave รวมถึงมีช่วงที่ขาดหายไปของคลื่น S-Wave ทั้งหมดนี้จึงสามารถอธิบายได้ว่าโลกของเราแบ่งออกเป็นชั้นๆ โดยในตำราเรียนส่วนใหญ่จะกล่าวว่า โลกแบ่งออกเป็น 4 ชั้น ได้แก่ เปลือกโลก เนื้อโลก แก่นโลกชั้นนอก และแก่นโลกชั้นใน
ล่าสุด นักธรณีฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย ได้ใช้อัลกอริทึมของคอมพิวเตอร์ และรวบรวมข้อมูลการเดินทางของคลื่นไหวสะเทือน จนค้นพบว่า มีโครงสร้างที่แตกต่างอยู่ในชั้นแก่นโลกซ้อนอยู่อีกชั้นหนึ่ง เท่ากับว่า โลกอาจถูกแบ่งออกเป็น 5 ชั้น แต่อย่างไรก็ตามผลของการวิจัยนี้ยังไม่สามารถบอกได้ชัดเจนว่า ชั้นที่ 5 นั้นมีความหนาเท่าไร และมีความแตกต่างกับชั้นแก่นโลกทั่วไปอย่างไร แต่ก็นับว่าเป็นความสำเร็จอีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้เรารู้เรื่องราวเกี่ยวกับโลกมากขึ้น และหากมีข้อสรุปชัดเจน เราอาจต้องเปลี่ยนแปลงตำราเรียนนี้ใหม่ ก็เป็นได้
เรื่อง อรทัย สุราฤกษ์
ที่มา
Adam M.Dziewonski and Don L.Anderson, 1981. preliminary reference Earth model. Physics of the Earth and Planetary Interiors. 25 (4): 297–356.
Interesting engineering. 2021. Scientists Discovered a Mystery Layer in Earth's Core. (https://interestingengineering.com/scientists-discovered-a-mystery-layer-in-earths-core)
BBC NEWS. 2021. หลักฐานใหม่ยืนยัน โลกมีโครงสร้างชั้นที่ 5 ซ่อนอยู่ลึกลงไปใต้แก่นชั้นใน. สืบค้นจาก: https://www.bbc.com/thai/international-56311621